Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
64
Platon,Prawa
Kl.Owszem,toprawda.
At.Acoztym,któryjednoczypolis?Czybędzieporządkowałjejżycie,
628b
patrzącprzedewszystkimnawojnęzewnętrzną,czynatę,którawybucha
wpolisprzykażdejokazji,iktórązwiesię,jakwiadomo,wojnądomową36?
Chybakażdynajbardziejbychciał,żebywjegopolistakawojnanigdynie
wybuchła,ajeślijużwybuchła,żebyjaknajszybciejsięskończyła.
Kl.Oczywiście,żepatrzącwłaśnienanią.
At.Acobyktośwolał:czyto,żebynastałpokójwwojniedomowej,po
tymjakjednizostalizgładzeni,adrudzyzwyciężyli,czyteżraczej,żebyprzy-
jaźńipokójnastałydziękiodmianie[sposobumyślenia]idopierowtedy,
628c
jeślibyłobytokonieczne,zwracałobysięuwagęnawrogówzewnętrznych?
Kl.Każdybychciał,żebyraczejwtenwłaśniesposóbdziałosięwjego
polisniżwtamten.
At.Awięciprawodawcataksamo?
Kl.Atak!
At.Czyzatemniejesttak,żekażdyustanawiałbywszelkiezwyczaje,
mającnawzględzieto,conajlepsze?
Kl.Ajakże!37
polityceAtenPeryklesa,aleteżprzedstawionejwPoliteistrukturzeKallipolis,konstru-
owanejwedleczasudramaturgicznegopodkoniecniszczącejGrecjęwojnypeloponeskiej,
podsycanejambicjamiwielkomocarstwowymiAteniSparty.PorządekKallipolis,zgodnie
zktórymrządząsilniejsi,przekonanioswojejlepszości,słabsizaś,przekonanioswojejgor-
szości,pozwalająsobąrządzić(przekonanietowpajaimnszlachetnezmyślenie”ometalach
wczłowieku,R.414c-415d),jestbowiemnapoziomiedrugiegosędziego,zachowującego
dychotomięlepszywładca-gorszypoddany,niezaśtrzeciego,znoszącegojąprzezpodda-
nieichwszystkichwspólnejwładzyprawa.Otymwyższymporządkupolitycznympisze
Platonuschyłkuswegożycia,przypadającymnakoniecpolitykiwielkomocarstwowejAten,
azarazemnapoczątekzagrożeniazestronyrosnącychpotęgPersjiiMacedonii.Jesttoteż
schyłekniepodległościGrecji-9latpośmierciPlatonaFilipIIpokonaAteny,inicjując
okresmacedońskiegopanowanianadGrecją.
36
628b2wojnądomową(
σtάσig
)-dosł.Cstanie,stanowisko’,stądteżnjednospośród
zwalczającychsięstronnictwpolitycznych”oraz,jakoskutekpodziałuspołecznościna
rywalizującezsobąowpływyugrupowania,Cwojnadomowa’.nWiększośćgreckichpoleis
przynajmniejrazwhistoriidotknęławojnadomowa,anadwielomagroźbawojnydomowej
stalewisiała,niczymmieczDamoklesa”(Hansen2011:196).Natematróżnicymiędzy
wojną(polemos)jakowalkąznwrogamiznatury”awojnądomową(stasis)jakowalką
znprzyjaciółmiznatury”
,zob.Platon,R.470b-e.
37
628c8Niejestłatwookreślić,wjakiejrelacjipozostawałyzesobąpoleisnaKrecie
wczasachPlatona.TrzystalatmłodszyStrabonpisze(X4,11),żegdydwagłównemiasta,
KnossosiGortyna,współpracowałyzsobą,wszystkieinnebyłyimpoddane,gdyzaśrelacje
