Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Międzynauką,sztukąifałszerstwem
29
zrezygnowałemzdalszegowydawaniawzorcowychedycjikry-
tycznychtekstówCycerona,takichjakieogłaszaBibliothecaTeub-
neriana.Jestemprzekonany,żeprzyszłośćarscriticawymagać
będziezupełnieinnegoporządkowaniaiprezentowaniazebranych
danychiinnegołączeniaichzwłasnymiinterpretacjamiświata
przedstawionegowtekstach,atakżedokumentowaniażycia
tekstówwczasie.
Chciałbymjednakporuszyćtujeszczejednozagadnienie,
którewydajemisiębardzoznamienne.Związkimiędzykrytyką
tekstuametodologiamistosowanyminapolunaukbiologicz-
nychsąstare.Pisałemwyżejopodniecie,jakądlaLachmana
stanowiłageologiaipaleontologia,owpływieewolucjonizmu
narozwójteoriistemmatycznej.Niektórzytwierdzą,żebyło
odwrotnie,żetobiologiazaczerpnęłastemmatykęodLachmana
(Howeiin.,2001;Bod,2016;Howe,Connolly,Windram,2012).
Jakkolwiekbybyło,ewolucjonizmprzyczyniłsiędoumocnie-
niaautorytetuLachmanaijegoteoriistemmatycznej,choćby
nawettofilolodzyzachęciliprzyrodnikówdorysowaniastemmy.
DlaMaasabyłooczywiste,żejegoksiążkatodarwinizmdla
humanistów.Wnaszychczasachnatomiastwyraźnienastępuje
procesrówniefascynujący–badaczetekstówreagująnateorię
genetyczną.Zauważamyzdumiewającepodobieństwo.Można
bowiemnaprocestransmisjitekstówspojrzećtak:rękopisy,nie-
zależnieodtych,którzyjeprzepisują,zachowująsięegoistycz-
nieisamesobieszukająnisz,żebyprzetrwać.Niktchybanie
nazwałtegoDwolążyciarękopisu”,alenazwanotojużDżyciem
erotycznymrękopisów”.
Myślęczasem,żerękopisysąjakpasożyty.Szukająsobie
żywicieli.Kulturajestśrodowiskiem,wktórymżyją.Wkulturze,
jeślichcążyćdalej,musząsobieszukaćnosicieli.Nosicielami-
-żywicielamisąludzie,którzychcąjeczytać,zapamiętywać,
przepisywaćlubdrukować.Ludzieciprzetwarzająteteksty,
aprzekazującjedalej,świadomielubnieświadomiezmieniająje,
umieszczającwnowychkontekstach,któretworządlanichnowe
środowisko.Bonawetjeżeliniezmieniająsłów,opatrująjenowym
komentarzem.Takdługozatemżyjątekstoweciągitradycji,jak
długoznajdująnosicieli.Wukryciu,wuśpieniu,niegdyśmogły
przetrwaćstulecia.Dziśsąznaczniemniejodporne.
Możnazatempatrzećnatekstyjaknażyweorganizmy.To
miprzyszłodogłowywłaśniewokresiemojegoDkryzysuwiary”
wtradycyjnąkrytykętekstu,dobrepokoleniewcześniejniżtakie
