Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Myśloprawdzie
nistykęisztukę,gdyżtakiebyłojegooddziaływanie.Nietsche
chciałmyślećsansillusionibyćnienaczasieczyliuwolnićsięod
złudzeńwłasnejepoki.
Specjaliściindolodzykrytykująnieraz21Schopenhaueraza
nieścisłościwjegoprezentacjimyślihinduskiejiUpaniszadów.
LeczprzecieżSchopenhauerniebyłkomentatoremtekstów,lecz
myślicielem,któryczerpałduchowąinspiracjęzróżnychźró-
deł,opracowującmyślowoswójsystem.Niechodziłomuood-
tworzenie,leczoprzetworzenieizespolenieztradycjąfilozofii
zachodniejniektórychkoncepcjiwschodnich.Niepisałonpod-
ręcznikahistoriimyśli,leczuprawiałspekulacjęmetafizyczną.
Natymzresztąpolegażycieidei,żesąprzetwarzanewinterpre-
tacjiiwłączanewnowekontekstyteoretyczne.Historiaideijest
historiąnieporozumień.Dziękitemuteżwłaśniejesttohistoria
żywa,stalezmiennainoweukazującahoryzonty.Gdybyzasadą
byłotylkowiernepowtarzaniejakiejśidei,toniebyłobyhistorii
myśli,ajedyniestałypowrótjednegoitegosamegowkoło.
PowyższakrytykaSchopenhauerabyłabywięctrafnatylko
wtedy,gdybypisałonkompendiumwiedzyczyhistorięhin-
duizmu,aletegonieczynił.Natomiastjeślispojrzymynajego
dziełoodstronywyobraźniabstrakcyjnejiinwencjifilozoficz-
nej,tomusimyuznaćjegoniezwykłąprzenikliwość,wyrażają-
cąsięwumiejętnościpołączeniametafizycznejkoncepcjipozo-
ru,przedstawionejjakozasłonaMai,zczystoepistemiczną,bo
otylepóźniejszą,koncepcjąKanta,któraźródłoiluzjiwidziała
jużtylkowdziałaniuintelektu,zapominająccałkowicieobyto-
wejpodstawiezłudzeń.Schopenhauer,piszącozasłonieMai,
takbliskiejprzecieżsensemHeraklitejskiejtradycjirozumienia
naturyjakotego,coIlubisięukrywać’
,łączyłwswympojęciu
złudzeniametafizycznyignozeologicznyaspektiluzji.Innymi
słowy,łączyłkoherentniestarekoncepcjebytuznowożytnąfi-
lozofiątranscendentalną,cojestbardzointeresującymprzypad-
kiem,szczególniezewzględunazwartośćtejcałościibrakw
niejeklektyzmu.Działosiętowczasach,gdyZachóddopiero
zaczynałpoznawaćgłębiejmyśltradycjiUpaniszad.Tym,codo-
stępneSchopenhauerowi,byłołacińskietłumaczenieperskiego
21Por.PiotrBalcerowicz,Historiaklasycznejflozofiindyjskiej,Warszawa
2003.
20
