Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mythosilogos
przekładuUpaniszad,któreukazałosięwEuropienapoczątku
XIXwieku.WystarczyporównaćjegorozumieniezHeglowski-
miinterpretacjamizawartymiwHistoriiflozofi,bydostrzecfilo-
zoficznygeniuszSchopenhauera.Niezależniezresztąodtego,jak
byśmyocenialitwórcząinterpretacjęideihinduizmudokonaną
przezSchopenhauera,towywarłonswojąkoncepcjąogromny
wpływnaeuropejskiemyślenieoprawdzieiutrwaliłwnimro-
zumieniezłudzeniajakowiecznegotowarzyszapoznania.
MitMaiwnikliwierozważaniemieckiindologHeinrichZim-
merwksiążcewyłączniepoświęconejtejkwestii22.Majajestbo-
ginią,którejniedasięuchwycićwżadnymobrazieanipokazać
wżadnymprzedstawieniu(toprawdadotyczącazresztąkażdej
boskiejistotyiznanaskądinądwteologiinegatywnej).Skoro
Maiajestzłudzeniemiboginiączarów,totymsamymniemoże
byćprzedstawionawżadnejmitycznejopowieści.Każdaopo-
wieśćoniejbyłabytylkoulotnymzłudnymomamieniem,boona
opisaćsięnieda.WszelkazatempróbamitologiiMaimusitylko
przeczyćjejnaturze.Maipoznaćniemożna,jestonazawszeukry-
tazaswymizmiennymizwodniczymiobrazami.Innymisłowy,
Majawidocznamożebyćjedyniepoprzezhistorięswychnieusta-
jącychomamień.Jestonapersonifikacjąpozorówiczarów–wy-
stępujewtedyjakoWielkaMaja:boginizwodzeniaiczarów.Poza
tąpersonifikacjąbywaonateżrozumianajakopowszechnaboska
siła,będącazdolnościąrzucaniaomamówizwodzenia.Teumie-
jętnościczarodziejskieprzysługujądemonom,jakibogom,czyli
duchomzarównozłym,jakidobrym.SamaistotaboskiejMai,
awięctajemnicazłudzenia,jestniedoprzeniknięcia.Maja,zgod-
niezsamąsobą,musipozostaćnazawszezwodzącątajemnicą.
Złudzeniewyjaśnićsięnieda.Maipoznaćaniopisaćniemożna,
możnaznaćtylkohistoriejejczarów.
ToteżZimmerniepróbujeopisywaćmituMai.Przytaczatyl-
koróżneopowieściilustrującejejzmiennąizawszemylącąnatu-
rę.Jednązopowieściopartychnastarychźródłachjesthistoria
świętegoascetyNaradapragnącegopoznaćMaję.GdyWisznu
pojawiłsięwjegopustelniiwnagrodęobiecałspełnićkażde
jegożyczenie,NaradazapytałotajemnicęMai.NacoWisznu
22Por.HeinrichZimmer,MAYA;DerindischeMythos,Stutgart–Berlin1936.
21
