Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prawica—nacjonalizm—monarchizm.Studia.
jeszczewśródnasiktórzyjużpomarli.Demokratycznywybórobciążonyjest
tąsamąusterkąteoretycznącoumowaspołeczna—mianowicieuprzywile-
jowujeonżywychiichdoraźneinteresywzględemprzeszłychiprzyszłych
pokoleń.Rodzitozagrożenie,żepodjętywybórzaszkodzidługofalowym
interesomwspólnotyinadszarpniesiłypotrzebnedoprzetrwanianarodu
45
.
Niejestwprawdziedla»prawicy«niemożliwezaakceptowaniede-
mokracjiwsensieformalnym,jakotechnikiwyłanianiagrupyrządzącej,
leczniedopogodzeniazjejprzekonaniamiwydajesięprzyjęciedemo-
kratyzmu,tj.kontraktualistycznejideologiigłoszącejpochodzenie
władzyodluduoraztegożludunsuwerenności”
,zwłaszczarozciąganej
naprawodecydowania,cojestprawdąifałszem,dobremizłemczypięk-
nemiszpetotą.Człowiek»prawicy«możezatemakceptowaćnograniczoną”
demokracjęwsensieklasycznym(politeję,ndemokracjęrepublikańską”),
lecznienludowładztwo”
,coprzejawiasiętakżedbałościąoto,byinstytucje
pochodzącezwyborubyłyconajmniejrównoważoneautoryteteminstytu-
cjiniewybieralnych,bądźwybieralnychnainnejzasadzieniżpowszechność
irówność.Dotyczytozwłaszczatrybupowoływania,składuikompetencji
izbywyższejparlamentuśsenatu,którywoczach»prawicy«winienbyć
wykładnikiemelityspołecznej,moralnejiintelektualnejnarodu.
Największadywersyfikacja»prawic«panujewspółcześnienaobszarze
zagadnieńspołeczno-gospodarczych,aponieważtewysuwanie-
ustannienaplanpierwszyżyciecodzienne,konsekwencjątegofaktujest
zdominowanieprzezniedebatypublicznej.Wzasadziejedynymwspól-
nymmianownikiempozytywnymjestwtymaspekcieobronawłasności
prywatnej,anegatywnymśodrzucenie(byposłużyćsiętytułemsłynnej
książkiF.A.vonHayeka
46
)kolektywistycznejndrogidoniewolnictwa”
,
nietylkowskrajnejpostacilikwidującegowłasnośćprywatnąkomunizmu,
alerównieżłagodniejszychformsocjalizmuingospodarkimieszanej”,
45
R.Scruton,Coznaczykonserwatyzm,przeł.T.Bieroń,Poznań2002[i9s0],s.si.
46
Zob.F.A.vonHayek,Drogadoniewolnictwa,Wrocławi9ss/IIobieg/[pt.Droga
dozniewolenia,przeł.K.Gurbaiin.,Krakówi996].
34
