Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
braktakowegozezwoleniadajeposłowinietykalność30.Tasamaustawanakładała
naposłaodpowiedzialnośćkarnązaczynyniezwiązanezdziałalnościąSejmu,
jednakżezałożeniedotyczącewymaganejzgodypozostawałobezzmian,asama
odpowiedzialnośćbyłajedynieprawnymzapisem.
Konstytucjakwietniowaz1935rokunatomiastzakładałapaństwoautorytar-
ne,wktórymprezydentniebyłodpowiedzialnypolitycznieikonstytucyjnieza
swojeczynyidecyzje,mającjednocześniemocpowołaniarząduodpowiedzialne-
goprzedSejmem31.WkonsekwencjiPrezydentRPposiadałnieograniczonąwła-
dzę,zmożliwościązarządzeniastanuwojennegowprzypadkukoniecznościużycia
siłzbrojnych.Państwopolskiejakowspólnedobroobywateliwskrzeszonewalką
iofiarą,zarządzanebyłoprzezprezydenta–państwowyczynniknadrzędny;har-
monizującydziałanianaczelnychorganówpaństwowychmupodległych–naktó-
rymspoczywaodpowiedzialnośćwobecBogaihistorii.PrezydentRPobarczony
byłjednolitąiniepodzielnąwładząpaństwową,aorganami,którepozostawałypod
jegozwierzchnictwembyłym.in.rząd,sejmisenatorazsiłyzbrojne,sądyikontro-
lapaństwowa.Tasytuacjauległazmianiewwarunkachdemokracji.Od1997roku
PrezydentRPnzanaruszenieKonstytucji,ustawylubzapopełnienieprzestępstwa
możebyćpociągniętydoodpowiedzialnościprzedTrybunałemStanu”32,copod-
kreślademokratycznośćustroju,wktórymwszyscy,niezależnieodposiadanych
immunitetów,mogąbyćpociągnięcidoodpowiedzialnościkarnej.
Istotasystemuwprowadzanegowlatach30.XXwiekuopierałasięnapo-
dejściudoobywatelaprzezpryzmatuprawnieńdowpływanianasprawypu-
bliczne–konstytucjakwietniowazakładałaprzypisaniekażdemuobywatelowi
odpowiedniejwartości–wysiłkuizasług,nakładającjednocześnienaniegopo-
winnośćrzetelnegospełnianianakładanychprzezpaństwoobowiązków–ajed-
nymzkluczowychobowiązkówkażdegoPolakawówczasbyłasłużbawojskowa
iświadczenianarzeczobronypaństwa33.
W1935rokuzamianowanieiodwoływaniesędziówodpowiedzialnybyłpre-
zydentaochronasędziegoobejmowałaniemożnośćpociągnięciagodoodpowie-
dzialnościkarnejbezwłaściwegozezwoleniasądudyscyplinarnegooraznakazu,
pozasytuacjami,wktórychzostałzłapanynagorącymuczynku.W1997roku
sądyitrybunałyuznanoodrębnymiiniezależnymiodinnychwładz,zapewniając
30
Ustawakonstytucyjnazdnia23kwietnia1935r.,Dz.U.1935.30.227.
31
Tamże.
32
KonstytucjaRzeczypospolitejpolskiejzdnia2kwietnia1997r.,Dz.U.1997.07.15,
art.145.
33
Ustawakonstytucyjnazdnia23kwietnia1935r.,art.61.
25
