Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W1993rokuTrybunałKonstytucyjnyorzekł,żeprzekreśleniezasadyniezawi-
słościsędziowskiej,wyrażonezłamaniempodstawowejgwarancjiniezawisłości–
nieusuwalnościsędziegojestjednązcechustrojówtotalitarnychiautorytarnych40.
Demokratycznepaństwo,jakimstawałasięwówczasPolska,niemożepodejmować
działańniezgodnychzprawemikrzywdzącychdlaspołeczeństwa,przestajebyć
wówczaspaństwemdemokratycznym,stajesięhybrydowymlubautorytarnym.
PolskaautorytarnaprzypominałaniektórymikonstytucyjnymizapisamiPol-
skęwspółczesną–zjednejstronykrajstanowiłdobrowspólnewszystkichobywa-
teli,któregoorganamibyłym.in.sejm,senat,prezydentisiłyzbrojneorazsądy.
Zdrugiejnatomiastrzekomawładzanależącadonaroduwiązałasięzczęściową
mobilizacjąirejestracjąludnościdosłużbywojskowej:poborowych,oficerów
rezerwy,podoficerów,lekarzy,fleczerów,lekarzyweterynariiorazszoferów,spe-
cjalistówsamochodowych,specjalistówlotnictwaibroni41.Dekretz1944roku
nakładałnaorganymilicyjneiprzedstawicieliwładzbezpieczeństwapublicznego
obowiązekdopilnowaniaterminowegostawiennictwapowołanychdopoboru,
służbywojskowejirejestracji–karązaniewypełnienieobowiązkunałożonego
prawniebyłaodpowiedzialnośćokreślonaprawemwojennym42.
Autorytarnepaństwopolskieużywałostrachu,terroruiprzemocydoosią-
ganiacelówokreślonychnaszczeblupolitycznym,nakładającnaobywateliróż-
norodnekarywzależnościodustalonejnaszczeblupolitycznymrangiprzewi-
nienia.Wśródczynówkaralnychprzezwładzepolskiew1944rokubyłym.in.:
•deklaracjaprzynależnościdonarodowościniemieckiejwokresieokupacji
niemieckiejnaterenieGeneralgouvernementiwojewództwabiałostockiego;
•korzystaniezprawiprzywilejówztytułuprzynależnościdonarodowości
niemieckiejlubpochodzenianiemieckiego43.
Przewidywanymprawnierozwiązaniemwpaństwieautorytarnym,utożsa-
mianymzkarązazdradęojczyznybyłoumieszczeniepodejrzanegowspecjalnym
obozie,określanymmiejscemodosobnienia.Zakresipoziomzróżnicowaniakar
spotykanychwpaństwieautorytarnymzwiązanybyłprzedewszystkimzdo-
stępnymiwładzyśrodkamiprzymusu,możliwościamiegzekwowaniaprzepisów
40
OrzeczenieTrybunałuKonstytucyjnegozdnia9listopada1993r.,K11/93,OTK
1993/2/37.
41
DekretPolskiegoKomitetuWyzwoleniaNarodowegoz15sierpnia1944r.oczęścio-
wejmobilizacjiirejestracjiludnościdosłużbywojskowej,Dz.U.1944,nr2,poz.5.
42
Tamże.
43
DekretPolskiegoKomitetuWyzwoleniaNarodowegozdnia4listopada1944r.ośrod-
kachzabezpieczającychwstosunkudozdrajcówNarodu,Dz.U.1944,nr11,poz.54.
27
