Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI.Ogólnacharakterystykaprawacywilnego
którydajeosobieznaćwróżnychsferachżyciaspołeczno-gospodarczego,aniekiedy
takżeinteresówindywidualnych,wymagatakiegowłaśnieusytuowaniapodmiotów
realizującychteninteres(wszczególnościorganówpaństwowychlubsamorządo-
wych)wobecinnychosóbl
Znacznąpopularnośćwdoktryniezdobyłsobiepogląd,żepodstawowymkryteriumwyróżniają-
cymprawocywilnejestautonomicznośćstronnormowanychprzeztoprawostosunkówprawnych;
równorzędnośćzaśpodmiotówjestkonsekwencjąautonomiczności,awięccechąwtórną,towa-
rzyszącąautonomicznościzreguły,aleniezawsze8lJeżelijednakprzezautonomicznośćrozumie
się-cowynikazniektórychwypowiedzi-brakpodporządkowaniajednejstronydrugiejstronie
itymsamymniemożnośćjednostronnegokształtowaniaprzeztędrugąsytuacjiprawnejpierwszej9,
totakpojmowanaautonomicznośćjesttożsamazrównorzędnościąrozumianąjakowłaśniebrak
nadrzędnościipodrzędnościstronlGdynatomiastprzezautonomicznośćpodmiotówrozumiesię
tzwlautonomięprywatną(autonomięwoli),awięcmożnośćkształtowaniastosunkówprawnych
przezsamestronyzgodniezichwolą10-totakinterpretowanaautonomiczność,choćbezwątpienia
jestcechąprawacywilnegoijednąznajważniejszychzasad(zobl§3),niewydajesięstanowićwłaś-
ciwegokryteriumwyodrębniającegoprawocywilne11,skororegulujeononietylkostosunkipowsta-
jącewwynikudecyzjistron,leczkształtujetakże,cobezsporne-stosunkipowstającenapodstawie
zdarzeńniezależnychodichwoli,któretowięzimająjednakcharakterstosunkówcywilnoprawnych
właśniedlatego,żezostałyukształtowanenazasadzierównorzędnościpodmiotówl
Zkoncepcjąprzyjmującą,żekryteriumwyróżniająceprawocywilnewsystemie
prawastanowiswoistadlatejgałęzimetodaregulacji,polegającanaregulowaniusto-
sunkówspołecznychnazasadzierównorzędnościstron,bezwątpienianiekoliduje-
aprzeciwnie,zniąkoresponduje-stanowisko,iżfunkcjonowanieprawacywilnego
wodróżnieniuodinnychgałęzi(wszczególnościprawakarnego)poleganienastoso-
waniuprostychnakazówczyzakazów12,leczwzasadzienatworzeniupoladlaaktyw-
nościsamychzainteresowanychizapewnieniuimmożliwościkształtowaniawedług
swojejwolistosunkówprawnychorazkorzystaniazwynikającychznichuprawnień;
polegawięcnaokreślaniuramdlaswoistejnsamoobsługi”podmiotów13lEksponując
tęwłaściwośćprawacywilnego,należywszakdodać,że,jakjużzaznaczono,normuje
8AlStelmachowski,Zarysteoriilll,sl35inl;MlNazar,Przedmiot,zakresisystematykalll,sl205i206;
ZlRadwański,AlOlejniczak,Prawocywilnelll,§1,I,2l
9ZlRadwański[w:]ZlRadwański,AlOlejniczak,Prawocywilnelll,§1,I,2l
10MlNazar,Przedmiot,zakresisystematykalll,sl205i206l
11WedługMlSafiana([w:]SystemPrawaPrywatnego,tl1,sl43)autonomicznośćpodmiotów(ujmo-
wanaprzezautorawtymkontekścieszerzejniżtradycyjnierozumianaautonomiawoli)ndoprecyzowuje
kryteriummetodyregulacji”(opartejnarównorzędnościstron),stanowiącejnpodstawowekryterium
dystynkcjinormprawapublicznegoiprywatnego”
l
12AlStelmachowski(Zarysteoriill,sl41)określatęcechęprawacywilnegobardziejwyraziście,
stwierdzając,żeprawocywilnecharakteryzujenbrakbezpośredniegoprzymusuzestronypaństwa”
l
13ElŁętowska,Funkcjonowanieprawacywilnego(uwagizperspektywyczterdziestolecia),PiP1984/8,
sl7;AlStelmachowski,Zarysteoriill,sl43l
