Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
§1.Pojęcieprawacywilnego
27
onetrzonprzepisównależącychdodanejgałęziprawalubnawettylkowyspecjalizo-
wanyjejdziałlZzasadniczychprzyczynniemożnazwłaszczastawiaćznakurówności
międzygałęziamiprawawpodanymwyżejznaczeniuiposzczególnymiregulacjami
prawnymi(aktaminormatywnymi)ocharakterzekompleksowym,którezawierają
przepisynależące-wświetleprzyjmowanychkryteriówwyróżniającychgałęzie
prawa-doróżnychgałęzilPrzyczynątakich,mającychwalorypraktyczne,komplek-
sowychuregulowań(nplustawy:PrawogórniczeigeologiczneczyPrawowłasności
przemysłowej)jestgospodarczajednośćiswoistośćmaterii,którejdotycząstosowane
wnichrozwiązania,zktórychposzczególnemają,podwzględemprzyjętychwnich
metodregulacji,różnycharakterl
IV.Terminnprawocywilne”wywodzisięzprawarzymskiego,jestbowiemodpo-
wiednikiemłacińskiegookreśleniaiuscivilelŹródłemtegookreśleniajestzkolei
słowocivisl
Civistoobywatel,azatemiusciviletoprawoobowiązująceobywatelidanegopaństwalRzymskie
iuscivilebyłowięciuspropriumciviumRomanorum.Prawucywilnemuwtymznaczeniuprzeciw-
stawialiprawnicyrzymscytzwliusgentium,którebyłowprawdzierównieżprawemrzymskim,ale
nieograniczonymwswymzasięgudoobywatelirzymskich,leczobowiązującymwszystkichmiesz-
kańcówimperiumrzymskiegolOdpowiednikiemtejterminologiisąwspółczesneterminywjęzyku
niemieckimbürgerlichesRechtirosyjskimgrażdanskojeprawo.
Praworzymskieznalazłoswojeostateczneustaleniewkodyfikacjijustyniańskiej(IpołowaVIwl);
kodyfikacjatastanowiławwiekachśrednichzasadniczeźródłoznajomościprawarzymskiego,
azarazemprzedmiotbadańprawnikówzeszkołyglosatorówipostglosatorówlWówczastokodyfi-
kacjijustyniańskiejnadanonazwęCorpusiuriscivilis,abyodróżnićpraworzymskie(iuscivile)od
powstałegowśredniowieczunowegosystemuprawnego,jakimbyłoprawokanoniczne(iuscanoni-
cum).Zdecydowanąwiększośćunormowańzawartychwwydanympodtąnazwązbiorzestanowiły
uregulowania,którewspółcześnieokreślanesąjakoprawocywilne20l
Wpływprawarzymskiegonadzisiejszesystemyprawacywilnegonieograniczasiędoprzejęcia
przeztesystemysamejnazwytejdyscyplinylStarożytniRzymianieprzeszlidohistoriijakonaród
oniezwyklewysokimpoziomieumiejętnościprawniczych,zktóregopochodząprawnicyuznawani
zaautorytetyprzezwieleseteklatlDziękitemupowstałzadziwiającoprecyzyjny,sprawnysystem
prawacywilnegolCechytesprawiły,żepraworzymskieodegrałoolbrzymiąrolędalekopozagrani-
camiimperiumrzymskiegolPolegałaonabądźnatym,żeobowiązywałoonowprostnaskutekjego
recepcjiprzezniektórekrajezachodnioeuropejskie,bądźnatym,żezasadytegoprawastanowiły
podstawępóźniejszychsystemówprawnychwwielukrajachl
Wwynikutegoznacznaczęśćpodstawowychzałożeńprawacywilnego,wykształ-
conychwprawierzymskim,znajdujewyrazwsystemachprawnychwspółczesnych
20W
lRozwadowski[w:]SystemPrawaPrywatnego,tl1,sl5l
