Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Prawoakultura–antropologiawobecproblemówprawnych
kulturowej,uniwersalnościbądźwzględnościpewnychzjawisk(np.reguły
wzajemności),możliwościprzekładumiędzykulturowegoioczywiściezgod-
nezzałożeniaminatematsamegozjawiskakultury.
1.Podejściewantropologiiprawa
Etnograficznezainteresowaniaprawemtubylczym2sątakstarejaksamadys-
cyplina.AlanBarnardwHistoryandmeoryinAnthropologypisze,żenpo-
czątkiantropologiitakiej,jakąznamy,byłyzwiązanezprawem”
,acozatym
idzie–równieżztypowymdlaprawnikówsposobemargumentacji(2006:67).
Wdysputachnatematspołeczeństwairządzącychnimprawidełbraliudział
m.in.pochodzącyzeSzwajcariiprawnikJohannJakobBachofen,SzkotJohn
FergusonMcLennanorazjegogłównyprzeciwnik,sirHenryMaine,uważany
zaojcarozważańnadprawemwnaukachspołecznych.Wydanaw1861roku
pracaMaine’aAncientLawwpłynęłanapoglądynietylkoówczesnychbadaczy.
MainebyłprofesoremprawarzymskiegoizarządcąkolonialnymwIn-
diach.PorównywałlokalneprawaindyjskiezprawemstarożytnegoRzymu,
GrecjiorazprawemzawartymwStarymTestamencie.Uważał,żeprawojako
zjawiskospołecznepodlegaewolucji,auznawanieumowyspołecznejza
podstawęmyśleniaorelacjachspołeczno-prawnychniejestzasadne.Maine
zakładał,żedawnekodeksyzawierałyspisanewersjezwyczajów3.
Gdyprawopierwotnezostajeujętewkodeks,następujekrestego,comożnabyna-
zwaćjegospontanicznymrozwojem.Odtądzachodzącewnimzmiany–jeśliwogó-
lezachodzą–sąwprowadzanewsposóbzamierzonyizzewnątrz(Maine1908:19).
Wspołeczeństwachprzednowoczesnychstatutjednostkiokreślał
prawo,któremupodlegała.Ogromnazmiana,jakazaszławedługMaine’a
wdziejachludzkości,polegałanaprzejściuodprawastatutowegodoprawa
2
SirHenryMainejestczęstouznawanyzazałożycieladyscyplinybadawczej,jakąjestan-
tropologiaprawa.StałosiętakzaprzyczynąpytańpostawionychwksiążceAncientLaw,które
przyczyniłysiędorozwojudyskusjinadproblemamizasadniczymidlaantropologiiprawa.
3
nDawnekodeksynieprzypominałyKodeksuNapoleonaaniteżnieprzyjmowałypostaci
zakładanejprzezMaine’a,spisanejwersjizwyczaju,chociażitakielementwnichwystępował.
Zdrugiejstrony,kodeksyteprzyczyniłysięwdużymstopniudorozwojuświadomościprawa”
(Goody2006:197).
978-83-7688-502-5
