Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
21
wsensienodpowiedzialnegozarządcy”.Papieżsprzeciwiasiępoglą-
dowitraktującemuludzkośćjakogatunekoboskichkompetencjach.
Wreszcieczwartyswoistywymiarreakcjinaantropocentoprawo
ijemumiałemzamiarpoświęcićznacznączęśćrozważań.Cozaska-
kujące,prawomawiększeszansedokonaniapostulowanegowinnych
dziedzinachkulturyupodmiotowienianatury,choćtylkowsensie
prawnym.Popierwsze,należyzauważyć,żejurysprudencjaobywasię
bezodwoływaniasiędoprogramówpolitycznychifilozofii.Wyzna-
czacele,integrującunormowaniaprawneinormatywnościspołeczne
(R.Dworkin).Powiązanieprawazwładządajemumoczmiany.Dla-
tegorównieżpolityk,którygłosipotrzebęzmiany,musizapanować
nadnarzędziamiprawnymi.Wdemokracjiliberalnejźródłemwła-
dzyjestpoparciewiększości,któredajemożliwośćbudowaniace-
lówspołecznychwustawachiwymuszaniaichrealizacjiwgranicach
konstytucji.Wpaństwieopartymnazasadziepaństwaprawarównie
ważnąrolęwtymprocesieodgrywająsądy,przedewszystkimdzięki
koncepcjiaktywizmusędziowskiego,pozwalającegonakorygowanie
iaktualizowanieprzezinterpretacjęcelówzawartychwustawodaw-
stwie.Podrugie,rozwójprawaochronyśrodowiska,któredzisiajjest
jednąznajważniejszychdziedzinprawa,doprowadziłdopowstania
nowychkategoriiprawnych,przygotowującychprawnikówdoroz-
szerzeniapodmiotowościtworówprzyrodniczych.Bezpieczeństwo
ekologicznejakoinstytucjaprawaochronyśrodowiska(por.P.Korze-
niowski)izawartawnimzasadazrównoważonegorozwoju,sąznacz-
nymosiągnięciemwspółczesnychprawodawstw.Antropocenprzyno-
szącyideęupodmiotowienianaturypojawiłsięwobectejdziedziny
prawajakonowawersjafilozofiiprawarywalizującejztradycyjnymi
koncepcjamiochronyśrodowiska.Dyskursnawiązującydoantropo-
cenupojawiasięjednakprzedewszystkimwprawniczychruchach
upodmiotowieniazwierząt(P.Singer,T.Regan).Chciałbympod-
kreślić,żelokalnydyskursprawnyniejestjednakwstanierozwiązać
problemów,któreujawniaantropocen.Musząbyćonepodejmowane
napoziomiemiędzynarodowym.Głównymproblememsątzw.Rights
ofNature(RoN),któreoznaczająbudowękoncepcjiautonomicznych
prawprzyznawanychnaturzenawzórkoncepcjiprawaczłowieka.Ten
zaskakującypostulatpojawiasięwprawniczychdyskusjachnatemat
