Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
DobrochnaMinich
doregulacjiżyciaspołecznegoinatejpodstawienarodziłosię
prawopozytywne7;
-trzeciastanowipodejściepośredniepomiędzywyżejwymie-
nionymiitymsamymbardziejzłożone.Naprawoskładająsię
tzw.przezW.Załuskiegoregułyzrdzenia(odpowiadająonekon-
cepcjiminimalnejtreściprawanaturyH.L.A.Harta),któreza-
pewniająprzetrwaniespołeczeństwa,oraztzw.regułyspozardze-
nia(niewiążącesiębezpośredniozprzetrwaniemspołeczeństwa).
Wartozatrzymaćsięiprzeanalizowaćtętrzeciąwizję,ponieważ
dajeonamożliwośćdoskonaleniagenetycznieukształtowanejludz-
kiejmoralności.Przejawisięonam.in.wtym,żenietylkorozwija
regułymieszczącesięwminimalnejtreściprawanatury,alepozwala
przeciwstawićsięrodzącymsięnaichgruncieniesprawiedliwościom,
awywodzącymsięzbiologicznychuwarunkowań.Stądodwołując
siędoautentycznejetykiewolucyjnej,wyróżniłondwieformyroz-
wojuprawawramachtejtrzeciejwizji.Pierwszapoleganadoskona-
leniuregułniedoskonałych,alegeneralniesłusznych;druga-naza-
stępowaniuregułniesłusznych(godzącychwrówność,polegających
nadyskryminacji)regułamistanowiącymiefektpostępuetycznego,
którestojąnastrażygodnościczłowiekaniezależnieodjegorasy,płci,
preferencjiseksualnych,wyznania,statusuekonomicznegoitp.8
Niewątpliwiepodmiotemiprzedmiotemprawajestczłowiek,należy
jednakmiećnauwadze,żemożeonwystępowaćjakojednostka,jako
społecznośćijakogatunek.Człowiekiemzbiorowymjestrównieżpod-
miot-przedmiotprawa.Rozdzieleniebytuzbiorowegonaspołeczeń-
7WartowskazaćpracęR.G.Millikan,Language:ABiologicalModel,Oxford2005,
passim.JejujęcialineażyifunkcjiwłaściwejzostaływykorzystaneprzezM.Matczaka,
doanalizytekstuprawnego.Dlazapewnieniatreściprawatoustawodawcaokreśla
formę,zaśpraktykajęzykowawypełniajątreścią.Zob.M.Matczak,Imperiumteks-
stu.Prawojakopostulowanieiurzeczywistnianieświatamożliwego,cz.2i3,Warsza-
wa2019.Zob.równieżB.Kaluziński,Normatywnośćznaczeniajakoodpowiednikdo-
borunaturalnego.Krytycznestudiumteleosemantyki,nPrzeglądFilozoficzny-Nowa
Seria”2014/3(91),s.195-212.
8W.Załuski,Ewolucyjnaflozofaprawa…,2020,s.421-424;szerzejnatente-
matzob.W.Załuski,LawandEvil:TeEvolutionaryPerspective,Cheltenham2018,
s.65-96.
