Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
60
CzęśćI.Wiadomościwstępne
Praceszkołyantropologicznejstanowiłyniebezpiecznynurtnegujący
podstawyodpowiedzialnościkarnejiuzależniającystosowaniesankcji
odcechfizycznychczłowieka.Charakterystyczne,żepracetebyłychętnie
powoływaneprzezpseudonaukowenurtyocharakterzerasistowskim.
Szkołaantropologicznastanowiłazatemślepąuliczkęwrozwojuprawa
karnego.Niezyskałasobiezresztąpoważniejszegouznaniawśródpraw-
ników.Miałanatomiastniemałezasługiwrozwojunaukikryminologii.
SzczególneznaczeniematuwartościowynaukowodorobekR.Garofala
iE.Ferriego21.
5.Szkołasocjologiczna(pozytywizmspołeczny)
Kierunektenwyrósł,podobniejakszkołaantropologiczna,zodrzucenia
niektórychzałożeńszkołyklasycznejskonfrontowanychzezdobyczami
XIX-wiecznejmyślinaukowej.Oilejednakszkołaantropologicznaczer-
pałaznaukprzyrodniczych,otylekieruneksocjologicznysięgałdonauk
społecznych.Zanegowanozałożenieszkołyklasycznej,żekaraspoty-
kazabronionyprzezustawęczyn.Jedenzgłównychprzedstawicielitej
szkoły,NiemiecFranzvonLiszt(1851-1919),stwierdził,żeukarania
wymaganieczyn,alesprawca.Dlategokaraniepowinnabyćrelaty-
wizowanadoczynu,leczdosprawcy.Należyzatemnietyleustalić,ja-
kiejkarywymagadanyczyn,ilejakiejkarywymagadanysprawca.Kara
niestanowibowiemodpłatyzaczyn,leczmasłużyćokreślonymcelom,
jakpoprawasprawcylubjegoeliminacjazespołeczeństwa.Stądpostu-
lowanoszerszeuwzględnianieokolicznościdotyczącychsprawcyprzy
wymiarzekary.Jednocześniepozostawionowmocyzałożeniaklasycz-
negoprawakarnego,odnoszącesięzwłaszczadoustawowegookreślenia
czynuzabronionego.
Wzakresienaukioprzestępstwieszkołasocjologicznacodozasadypo-
zostałanagrunciezałożeńszkołyklasycznej.Natomiastwprowadzono
21Por.wnikliwąanalizęosiągnięćtejszkoływdziedziniekryminologiidanąprzez
L.Tyszkiewicza[w:]L.Tyszkiewicz,Odnaturalizmudohumanizmuwkryminologii,Ka-
towice1991,s.35in.
MarekKulik
