Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
Rozdział3.Konstytucjajakoaktprawny
ipunktu,odktóregobyłabyotwartananieuniknionezmiany,jesttrudne.Konstytucja
wpewnychswoichprzepisachmusibyćstała(np.wochroniegodnościczłowiekalub
wolnościludzi),awinnychmożezmieniaćsię(np.wustaleniuliczbyposłówwSejmie
lubwokreśleniubudowywładzywykonawczej-dualnejczyjednolitej).Wdyskutowa-
niunadokreśleniemtakiegopunktukoniecznajestświadomośćistnieniawspomnianego
rdzeniakonstytucji,jakimjestjejtożsamość.Nawettylkotaświadomośćjestczynnikiem
utrudniającymlubnawetwykluczającymzmianęjejokreślonychprzepisów.
3.Treść
Konstytucjawyróżniasięswojątreścią,którajestwyrazemukonkretnieniaprzedmio-
tuprawakonstytucyjnego(ojakimbyłamowawIczęścipodręcznika).Ściślej,prawo
konstytucyjnemaprzedmiot,konstytucjejakotakiemająmaterię,zaśtreśćjestwła-
ściwadlakażdejkonkretnejkonstytucji(możemyzatemterminynmateria”intreść”
stosowaćwymiennie).
A.Woświeceniupunktemwyjściadlamateriikonstytucjibyłarealizacjazasadwska-
zanychwart.16DeklaracjiPrawCzłowiekaiObywatelaz1789r.Konstytucjamiała
zapewnićtrójpodziałwładzyigwarantowaćprawaczłowieka.
Zczasemkonstytucjenormowałyszerszyzakresspraw,wtympodstawyustrojugo-
spodarczegoispołecznego.MiałotomiejscewkonstytucjachuchwalanychpoIwojnie
światowej,kiedypojawiłysięregulacjeprawsocjalnychobywateli.NaprzykładKon-
stytucjaNiemieczsierpnia1919r.(tzw.weimarska),naktórejkształtwpłynąłruch
socjaldemokratyczny,zawierałacharakterystycznejednostkiredakcyjne,takiejaknży-
ciegospodarcze”inżyciespołeczne”
.Wpewnymstopniuwidzieliśmytematerietakże
wKonstytucjiaustriackiejz1920r.lubKonstytucjimarcowejz1921r.Naprzykład
taostatniastanowiła,że:npraca,jakogłównapodstawabogactwaRzeczypospolitej,
pozostawaćmapodszczególnąochronąPaństwa”(art.102).
B.MateriakonstytucjipowiększyłasiępoIIwojnieświatowej,gdyprawodawcyzaczęli
wprowadzaćkarty(katalogi)prawobywatelskich.NaprzykładniemieckaUstawaZa-
sadniczaz1949r.zostałazbudowanawtakisposób,żetreśćjejotwierarozdziałPrawa
podstawowe,któryzkoleirozpoczynasięoduznaniagodnościczłowiekazanniena-
ruszalną”(art.1).Inneprzypadkikształtowaniamateriikonstytucjiobserwowaliśmy
wniektórychustawachzasadniczychpaństwrealnegosocjalizmu.Naprzykładkon-
stytucjabyłejJugosławiiz1974r.byłazbliżonaobjętościądopokaźnejksiążki,conie
przekładałosięnajejznaczeniejakoaktuprawnego.
PowiększenietreścikonstytucjinastąpiłotakżewprzypadkuKonstytucjiRPz1997r.,
gdyżjejregulacjaobjęłaŹródłaprawa(rozdziałIII)iFinansepubliczne(rozdziałX).
Treścitesąporazpierwszyregulowanekonstytucyjnieimatoswojeznaczenie.
