Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
56
4.Nadrzędność
Rozdział3.Konstytucjajakoaktprawny
A.Konstytucjajestaktem,doistotyktóregonależynadrzędnemiejscewsystemiepra-
wa.Mówimy,żekonstytucjajestnnormądlanormprawnych”
,cooznacza,żerozstrzyga
ocałymsystemieprawa.Dziękinadrzędnościkonstytucjijejprzepisymająnajwyższą
mocprawną.Myśltęmożemysformułowaćtakżeodwrotnie.Mianowicieprawo,które
możebyćzmienianewoląustawodawcyzwykłego,niemacechkonstytucji.Konsty-
tucjaniemożepoddawaćsięzwykłymdziałaniomlegislacyjnymlubprzemijającym
zachciankomwiększości.Jestprzeciwnie:dziękiswejnadrzędnościnadajesystemowi
prawnemucechęniesprzeczności.
Najwyższamocprawnaprzepisówkonstytucjipoleganatym,żewsystemieprawanie
manormwyższychodtychprzepisów.Wywierająoneskutekderogacyjny,tj.uchyla-
jącywobecsprzecznychznimiprzepisówniższejrangi.Najwyższąmocprawnąprze-
pisówkonstytucyjnychukazujetabela1.
Tabela1.Najwyższamocprawnaprzepisówkonstytucji
1.
2.
3.
przepisykonstytucjisąpunktemwyjściadokształtowaniaprzepisówzawartychwaktachniż-
szegorzędu
przepisyniższegorzęduniemogąbyćsprzecznezprzepisamikonstytucji
przepisyniższegorzędupowinnyrozwijaćprzepisykonstytucji
Źródło:opracowaniewłasne.
B.Ideęnadrzędnościkonstytucjiukonkretniazasadakonstytucjonalizmu(art.8)oraz
związanezniązasady:bezpośredniegostosowaniaprzepisówkonstytucjiidomniema-
niakonstytucyjnościprawa.Zkoleiinstytucjetakiejakniezależnesądownictwolub
sądowakontrolakonstytucyjnościprawasąnajpoważniejszymimechanizmami,jaki-
midysponujemy,służącymigwarantowaniunadrzędnegomiejscakonstytucjiwsyste-
mieprawa.WKonstytucjiz1997r.wspomnianazasadajestwyrażonaexpressisverbis
(art.8ust.1).NatomiastwKonstytucjimarcowejz1921r.byłaonawyrażonaimplicite:
żadnaustawaniemogłastaćwsprzecznościztąkonstytucjąiniemogłanaruszaćjej
postanowień(por.art.38).
4.1.Zasadakonstytucjonalizmu
A.Artykuł8ust.1Konstytucjistanowi,żenKonstytucjajestnajwyższymprawemRze-
czypospolitejPolskiej”
.Prawodawcawtensposóbndekretuje”wyróżnionąrolękon-
stytucjiwsystemieprawa.Konstytucjapoprzeztęzasadęodnosisięniejakosamado
siebie:wskazujeswojemiejscewtymsystemiewtakisposób,żejestnadrzędnanad
innymiźródłamiprawa(por.art.87).
