Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Częśćpierwsza.Małżeństwo
1.3.Unieważnieniemałżeństwaiprzeszkody
zawarciamałżeństwa
Wpolskimustawodawstwieobowiązujekoncepcjaunieważnialnościmałżeństwa,
aniejegonieważnościodchwilizawarciamimoistnieniakutemuprzeszkód.Ozna-
czato,żemałżeństwozawartepomimoistnieniaprzeszkódjegozawarcia,określo-
nychwart.10-15k.r.o.,pozostajeważnedochwiliwydaniaprzezsądprawomocnego
orzeczeniaojegounieważnieniu.Należyzatemrozróżnićmałżeństwonieistniejące,
tj.zawartemimobrakuprzesłankikoniecznej,odmałżeństwaskuteczniezawarte-
go,mimoistnieniaprzeszkodyskutkującejjegonieważnością.Wkonsekwencji,jeśli
żadenzuprawnionychpodmiotówniebędziedomagałsięunieważnieniamałżeń-
stwa,będzieonowywierałowszelkieskutki,jakieustawawiążezaktemzawarcia
małżeństwa13.
A
Podmiotamiuprawnionymidozainicjowaniapostępowaniaounieważnienie
małżeństwasą:małżonkowie,osobyposiadająceinteresprawnyorazprokura-
tor(art.22k.r.o.).PodstawążądaniamogąbyćtylkoprzyczynyokreślonewKodek-
sierodzinnymiopiekuńczym(art.10-16).Zaniedopuszczalneustawodawcauznaje
unieważnieniemałżeństwapojegoustaniu(art.18zdaniepierwszek.r.o.),zwyjątkiem
spraw,wktórychprzyczynąunieważnieniajestpokrewieństwomiędzymałżonkami
lubbigamiajednegozmałżonków.
Postępowanieounieważnieniemałżeństwaprowadzonejestwtrybieodrębnym
zgodniezdyspozycjąart.425in.k.p.c.Jeślipostępowanieinicjowanejestprzezpro-
kuratora,pozywaonobojemałżonków(lubkuratoraustanowionegonamiejscezmar-
łegomałżonka),pomiędzyktórymiwystępujewspółuczestnictwomaterialne,jednolite
ikonieczne.Okażdejsprawiewprzedmiocieunieważnieniamałżeństwa,którejini-
cjatoremniejestprokurator,należygozawiadomić.Ustawodawcadopuszczatakże
możliwośćprowadzeniapostępowaniapośmiercijednegozmałżonków.Wtakim
przypadkusądrejonowymiejscazamieszkaniazmarłegomałżonka,nawniosekosoby,
którazamierzazainicjowaćpostępowanieounieważnieniemałżeństwa,ustanawiaku-
ratora.Jeślizmarliobojemałżonkowie,sądustanawiadwóchkuratorów.Wprzypadku
śmiercijednegozmałżonkówwtokusprawypostępowanieulegazawieszeniuiumarza
sięje,jeżelizstępnimałżonka,którywytoczyłpowództwo,niezgłosząwciągusześciu
miesięcypowydaniupostanowieniaozawieszeniuwnioskuopodjęciepostępowania
(art.19§2k.r.o.wzw.zart.450§2k.p.c.).Wprzypadkuśmiercipozwanegomałżonka
(lubjednegoznich,jeślipozwanibyliobojemałżonkowie)sądorzekającyustanowi
kuratora,którywstępujewmiejscezmarłegomałżonka,anastępniepodejmujezawie-
szonepostępowanie(art.19§1k.r.o.wzw.zart.450§3k.p.c.).
13T.Smyczyński,Praworodzinneł,s.44.
