Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zawarciemałżeństwa(art.1-22k.r.o.)
23
G
Orzekającounieważnieniumałżeństwa,sąd,zgodniezart.20k.r.o.,jestzobo-
wiązanyustalićirozstrzygnąć,czyiktóryzmałżonkówzawarłmałżeństwowzłej
wierze.WykładnipojęciazłejwiarydokonałSądNajwyższy,wskazując,że„Zabędące-
gowzłejwierzemożnauznaćtylkowówczasmałżonka,gdywchwilizawarciamałżeń-
stwawiedziałonookolicznościachstanowiącychpodstawęjegounieważnienia.Tylko
zatempozytywnawiedzaookolicznościachstanowiącychokreślonezakazyzawarcia
małżeństwauzasadniałabyprzypisaniepowódcezłejwiarywrozumieniupowołanego
przepisu”14.Kluczowedlaocenyzłejwiaryjednegolubobojgamałżonkówjestzatem
ustaleniestanuichwiedzynamomentzawarciazwiązkumałżeńskiego.Okoliczności,
którewystąpiąpojegozawarciu,niemająznaczeniadlaocenykwestiizłejwiary.
Małżeństwomożebyćunieważnionewprzypadkuwystąpienia,wchwilijegozawarcia,
jednejzomówionychponiżejprzeszkódjegozawarcia,zpowoduwadoświadczenia
woli,atakżewprzypadkuwystąpieniaokoliczności,októrychmowawart.16k.r.o.
A
Mającnauwadzedyspozycjęart.151k.r.o.,należyprzedewszystkimstwierdzić,
żeprzepistenstanowilexspecialiswobecregulacjiKodeksucywilnegodotyczą-
cychwadoświadczeniawoli,którewzwiązkuztymniemajązastosowaniaprzyocenie
ważnościzawartegozwiązkumałżeńskiego.Ponadtotrzebapodkreślić,żemałżeństwo
zawartemimowystąpieniawadoświadczeniawolipozostajeważneimożezostaćunie-
ważnionewprzypadkuskutecznegowniesieniapozwuwtymprzedmiociewterminie
określonymwart.151§3k.r.o.Legitymacjęczynnądozainicjowaniapostępowania
ounieważnieniemałżeństwazuwaginawystąpieniewadoświadczeniawoliposiada
tylkomałżonek,któryzłożyłoświadczeniedotkniętewadą.
Zgodniezdyspozycjąart.151§1pkt1k.r.o.,małżeństwomożezostaćunieważnione,
jeślioświadczenieowstąpieniuwzwiązekmałżeńskizostałozłożoneprzezosobę,któ-
razjakichkolwiekpowodówznajdowałasięwstaniewyłączającymświadomewyraże-
niewoli.Regulacjatajestzatemzbliżonadoart.82k.c.,ztymżeustawodawcapominął
tutajprzesłankęswobodnegowyrażeniawoli.Naświadomośćmałżonkawpływać
mogązarównoczynnikizewnętrzne,np.używkiczyleki,jakiwewnętrze,powodo-
wanenp.stanemzdrowiamałżonka.Nazainicjowaniepostępowaniaounieważnienie
małżeństwa,małżonekmasześćmiesięcy,liczącoddniaustaniastanuwyłączającego
świadomewyrażeniewoli(art.15§3k.r.o.)-niemożliwejestjednakzainicjowanie
postępowaniapoupływietrzechlatodzawarciamałżeństwa.
Zawadęoświadczeniawoli,zgodniezart.151§1pkt2k.r.o.,uznajesiętakżebłąd
codotożsamościdrugiejstrony.Wydajesię,żewpraktyceokolicznośćtakamoże
wystąpićwprzypadkachniezwyklerzadkich,np.gdybymałżeństwozostałozawarte
zbliźniakiemczysobowtóremosoby,zktórąfaktyczniemiałozostaćzawarte.Zpo-
wołaniemsięnatęwadęoświadczeniawolimałżonekmożezainicjowaćpostępowanie
14WyrokSNz28.12.1982r.,ICR349/82,LEXnr8505.
