Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
TomaszKrólasik
(rządówiustrojówpaństwa),miałajużwpierwszejpołowieXIXw.bardzobogate
doświadczeniazpopulistamisprawującymiwładzęlubuczestniczącymiwrządach,
żebywymienićjedyniejakobinów,dantonistów,hebertystów,termidorian,apo
częścirównieżsamegoNapoleonaBonaparte(I).Niemniejjednakcelemniniej-
szegorozdziałujestprzywołanie,opisanie,atakżeskonstruowanieargumentów
zatezą,żetowłaśnieLudwikNapoleonBonaparte(NapoleonIII)byłpolitykiem
iprzywódcąwpełnipopulistycznym,apraktyczneiteoretyczne(tzn.takżenatury
prawnej)aspektyinstytucjonalnestworzonegoprzezniegopaństwa-Cesarstwa
Francuskiego,nazwanegonietylkozpowodówperiodyzacyjnychIICesarstwem-
stanowiąniejakorozszerzenieiprzedłużeniejegopopulizmu,któregoduchprze-
nikałcałepaństwo.Wtymkontekścieautorkorzystazdefinicjizaproponowanej
przezConradaKinga,wedługktóregopopuliścistarająsięreprezentowaćwartości
iinteresyluduwkontekścieswegoczasuimiejsca.WodniesieniudoLudwika
NapoleonaorazwczesnychpopulistówpołowyXIXw.ichpopulizmtoodwoływanie
siędointeresówmieszkańcówterenówwiejskich,cojestważnympierwiastkiem
bonapartyzmu2.Niektórezelementówtejdefinicjimogąwydawaćsięoczywiste
(czasimiejsce),alechroniąprzedpopełnianiembłęduanachronizmu.Ponadtopo-
pulizmLudwikaNapoleonawpisujesięwdefinicjęzaproponowanąprzezCasa
Mudde’aiCristóbalaRoviręKaltwassera
3
,ponieważdzieliłspołeczeństwonanczy-
stylud”(reprezentowanyprzezprowincję)orazwielkomiejskieelity.Nieoznacza
tooczywiście,żeLudwikNapoleonztymielitamiaktywniewalczył,asameelity
narządachnapoleońskichniekorzystałybyfinansowo.
NapoleonIIIjakoobiekthistorycznoprawnegobadaniapodkątemobecnościele-
mentówpopulistycznychwjegobiografiipolitycznejstanowiprzedmiotniezwykle
przystępny.Charakterystycznewydająsięjużokoliczności,wjakichwładzęzdo-
był-sięgnąłponiąporazpierwszyniewwynikuzamachustanu,rewolucji(przy-
najmniejniebezpośrednio)czyprzewrotu,alewkonsekwencjilegalnychidemo-
kratycznieprzeprowadzonychwyborówprezydenckich,poprzedzonychkampanią
wyborczą,doktórejprzebiegunieformułowanowtamtychczasachistotniejszych
zastrzeżeń4,wspomaganąprzezpluralistycznienastawionąprasęfrancuskązeswo-
imilicznymiperiodykami,którychredakcjewpełnicieszyłysięwolnościąsłowa
idruku.Wybranywgrudniu1848r.naurządprezydentaIIRepublikiFrancuskiej
LudwikNapoleonBonaparteprzeztrzylatadążyłdougruntowaniaswojejwładzy
wnowym-gdyżwyłaniającymsiędopierood1848r.-porządkukonstytucyjnym
Francji,żebyzarównotenporządek,jakisamąrepublikęostateczniepogrzebać
urządwlatach1789-1790-byłnatylepopularny,żemieszkańcykrólestwaprzyozdabialiswojedomostwa
jegopodobiznami.
2
C.King,Populism:“Thewillofthepeople”?,w:V
.Vézina(red.),PoliticalIdeologiesand
Worldviews:AnIntroduction,KwantlenPolytechnicUniversity,Surrey2021,s.151.
3
C.Mudde,C.RoviraKaltwasser,Populism:AVeryShortIntroduction,OxfordUniversityPress,
NewYork2017,s.7.
4
E.Ténot,Parisendécembre1851.Étudehistoriquesurlecoupd’état,ArmanddeChevalier,
Paris1869,s.15.