Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RozdziałI.Zagadnieniaogólne
16
WKodeksieodniesionosiętakżedorejestrówwyborców.Warunkiemichwiarygodno-
ścijestspełnianienastępującychkryteriów:rejestrwyborcówmusibyćstały,powinien
byćregularnieuaktualniany,conajmniejrazwroku;musibyćpublikowany,powinna
obowiązywaćproceduraadministracyjnalubsądowaumożliwiającazarejestrowanie
wyborcyniezarejestrowanego(rejestracjaniemożebyćprowadzonawlokaluwyborczym
wdniuwyborów),podobnaprocedurapowinnaumożliwićwyborcompoprawienie
niewłaściwegowpisu,dodatkowyrejestrmożebyćśrodkiemzapewniającymprawogłosu
osobom,któresięprzeprowadziłylubosiągnęłyustawowywiekwyborczywokresiepo
opublikowaniurejestru.
2.5.Międzynarodowaobserwacjawyborów
17
18
Wyborymusząspełniaćodpowiedniestandardywskazywaneprzezobowiązująceprawo,
międzynarodowelubkrajowe,orazwymogiokreśloneprzezsoftlawwydawaneprzez
organizacjemiędzynarodowe.Należytadbałośćonadanieelekcjomwymoguwolności
idemokratycznościjestprzedewszystkimobowiązkiemorganówwładzypaństwowej
iadministracjiwyborczej,jednakichdziałalnośćpowinnabyćpoddanademokratycznej
kontrolirównieżzestronypodmiotówzagranicznych.Wdoktrynieprzyjmujesięza
pewnik(aksjomat),żeinstytucjamiędzynarodowejobserwacjiwyborówjestistotnym
elementem,wręcznarzędziemwspierającymdemokrację,prawaczłowiekaiprawo-
rządność.Tylkowolneiuczciwewyboryprzeprowadzonezgodniezproceduramimogą
przyczynićsiędopokojowegoprzekazaniawładzypolitycznej.
Wdniu27.10.2005r.wNowymJorkukilkadziesiątmiędzyrządowychimiędzy-
narodowychorganizacjipozarządowychprzyjęłoDeklaracjęZasadMiędzyna-
rodowejObserwacjiWyboróworaztowarzyszącyjejKodeksPostępowaniaMiędzyna-
rodowychObserwatorówWyborów.Obydwatedokumentytotypowysoftlaw,zatem
żadenzichsygnatariuszynieposiadauprawnieńdonakładaniasankcjinaokreślone
krajezanieprzestrzeganiejejpostanowień.Sygnatariuszeuznali,że„międzynarodowa
obserwacjawyborówwyrażainteresyspołecznościmiędzynarodowejwswymdążeniu
doosiągnięciademokratycznychwyborów,jakoczęścidemokratycznegorozwoju,
wtymrespektudlaprawczłowiekairządówprawa”
.Wskazalirównież,żemiędzyna-
rodowaobserwacjawyborów„stanowiczęśćmiędzynarodowychprawczłowiekado
monitorowaniaimusibyćprowadzonanabazienajwyższychstandardówdlawykaza-
niabezstronnościwstosunkudokrajowychrywalipolitycznychimusibyćwolnaod
wszelkichrozważańdwustronnychczywielostronnych,którebymogłybyćsprzeczne
zbezstronnością”
.
Zawdrażaniezałożeńobydwuwskazanychpowyżejdokumentówodpowia-
dapowstałew1991r.BiuroInstytucjiDemokratycznychiPrawCzłowieka
(ODIHR),jednazgłównychorganizacjiprawczłowiekanaświecie,mającazresztą
