Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI.Zagadnieniaogólne
międzynarodowa,aleformułujezalecenia,którepowinnybyćstosowanewprocesie
stanowieniaprawawyborczegoprzezpaństwaczłonkowskieRadyEuropy.Razem
zRaportemWyjaśniającymwspółtworząonetzw.KodeksDobrejPraktykiwSpra-
wachWyborczych(przyjętyprzeztzw.KomisjęWenecką,czyliEuropejskąKomisję
dlaDemokracjiprzezPrawo,w2002r.izatwierdzonyw2003r.przezZgromadzenie
ParlamentarneRadyEuropy).
WKodeksiepodkreślono,żepowszechneprawowyborczeoznacza,żewszyscyludzie
posiadająprawowybieraniaikandydowaniawwyborach.Prawotomoże,anawet
powinnobyćpodporządkowanepewnymwarunkom,takimjak:wiek,narodowość,
zamieszkanie.Prawowybieraniaikandydowaniamusibyćpoddanekryteriumminimal-
negowieku,przyczymnajpóźniejszągranicąuzyskaniaczynnegoprawawyborczegoma
byćosiągnięciepełnoletniości.Kodeksdopuszczazastosowaniewymoguobywatelstwa,
jednakformułujepostulat,abyobcokrajowcymogliuzyskaćprawowybieraniawwy-
borachlokalnychpopewnymczasiezamieszkania.Dopuszczonorównieżmożliwość
stosowaniawymogudomicylu.WKodeksieuznano,żemożliwejestteżpozbawianie
pewnychkategoriiosóbprawawybieranialubkandydowania.Zgodniezwytycznymi
należym.in.przytymprzestrzegaćzasadyproporcjonalności,awarunkipozbawienia
jednostekprawakandydowaniamusząbyćmniejsuroweniżobowiązującewprzypadku
pozbawieniaprawwyborczych.Omawianydokumentprzewidujeteż,żeodebraniepraw
musiwynikaćzeskazaniazapoważneprzestępstwokryminalneimusibyćdokonane
wyłącznienapodstawiewyrokusądu.
Określającpraktykęzgłaszaniakandydatów,wKodeksiewskazano,żezgłoszeniein-
dywidualnychkandydatówlublistykandydatówmożebyćuwarunkowanezebraniem
minimalnejliczbypodpisów,przyczymprawoniepowinnowymagaćzebraniapodpisów
wliczbieprzekraczającej1%wyborcówwdanymokręguwyborczym.Podkreślono,że
sprawdzaniepodpisówpowinnobyćopartenawyraźnychprzepisach,wszczególności
jeślichodzioterminkońcowy,zaśprocedurasprawdzaniapowinnawzasadzieobejmo-
waćwszystkiepodpisy.Gdybyjednakustalonopozawątpliwością,żewymaganaliczba
podpisówzostałazebrana,wtedypozostałepodpisyniemusząbyćsprawdzane.Jeśli
wdanymsystemiewyborczymistniejewymógdepozytu,powinienonbyćzwracany,
jeżelikandydatlubpartiaprzekroczypewienpróg.Sumadepozytuiwymaganypróg
niepowinnybyćnadmierne.
10
OdnośniedorównościprawawyborczegoKodekswskazuje,żeobejmujeonarówność
głosu(każdywyborcamajedengłoslubtęsamąliczbęgłosów)orazrównąsiłęgłosu
(mandatypowinnybyćrównomiernierozdzielonemiędzyokręgiwyborczenapod-
stawiektóregośznastępującychkryteriówrozdziałualboichkombinacji:zaludnienia,
liczbymieszkańców,liczbyzarejestrowanychwyborcówlubewentualnieliczbyosób
aktualniegłosujących,zaśdopuszczalneodstępstwoodnormniepowinnoprzekraczać
