Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
33
wychpieśni,wykonywanychprzywtórzegęśli)
61.Dokumentypotwierdzają,że
mieszkańcywsiipogranicznicynaterenachAustriiwciągucałegowiekuXVIII
równieżbardzoniechętnieporzucaćbędą„starąwiaręprzodków”,jeszcze
w1770rokuzbuntująsięprzeciwkorozporządzeniomMariiTeresy,dotyczą-
cymchowaniazmarłychwedługstaregozwyczaju(względysanitarne)
62.
PrzedewszystkimjednakwtureckiejczęściSerbiirajazatrzymasię„naeta-
pierozwojutwórczościustnej”–jedynego„instrumentu”zdolnegowyartyku-
łowaćistniejącąświadomośćprzynależnościdonaroduido–jakkolwieknieco
„spoganizowanej”–jednakwciążjeszczechrześcijańskiejreligii.
Wludowychpieśniachepickichomawianytuuwsteczniającyprocesodcho-
dzeniaodtradycjichrześcijańskiejipowrotudopogańskiego,patriarchalnego
kultuprzodkówznajdzieswójwyrazwpopularnymiusankcjonowanymzaich
pośrednictwem,swoistymkulcieMilošaObilicia(Kobilovicia,Kobilicia),le-
gendarnegozabójcysułtanawbitwienaKosovymPolu.Mitycznyherosple-
mienny,któryucieleśniadobroiwświętejwalceniszczyuosobieniezła,wroga
plemienia,samskładającsiebiewofierze,któramaumożliwićzmartwychwsta-
nieplemienia,dlaprzemawiającychgłosemludugęślarzystaniesięnietylko
uosobieniemmęstwa,aletakżeprzedmiotemczci,równejokazywanejdotąd
chrześcijańskiemurycerzowiimęczennikowiksięciuLazarowi.
Wiaraprawosławna,(…)stajesięzczasemcorazbardziejwiarąObilicia,której
podstawowązasadąiwiecznądewiząjestpomszczenieKosova,dlategopokolenia
Serbów(…)niechciaływidziećwMilošuObiliciutylkobohatera,któryzabił
bezbożnegosułtana,(…)aletakżeświętego
–stwierdzaDjokoSlijepčević
63.Istotnie,ówswoistykultdotrzenawetna
ŚwiętąGóręAthos,gdzietamtejsimnisi„zpominięciemprzyjętejprocedury”–
jakpiszeNikolaRadojčić–uznaliMilošazaświętego
64.Toheroicznepojmo-
waniewiaryiżycia,któremasenstylkowsłużbiewalki„zakrzyżświętyiza
wolnośćzłotą”,zwłaszczapóźniej–wformienoszącejjużpiętnoromantycznej
transformacjiwwydaniuNjegoša,staniesię,jakwiadomo,podstawowymele-
mentemświadomościzbiorowej.Ludoweprzysłowie„koseneosvetitajseine
posveti”(ktosięniezemści,tensięiniepoświęci)–„nieodpowiadaduchowi
pobożnościczasówNemanjiciów,alestajesięonoimperatywemizasadąnad-
rzędną”–zauważaSlijepčević.
Usankcjonowanazapośrednictwemprzekazuustnegoreafirmacja„starej
wiary”nietylkoumożliwiczęściową„poganizacjꔜw.księciaLazara
65,aleteż
61Ibidem.
62Zwyczajchowaniazmarłychwtrumnachzamykanychtużprzedpochówkiem.Por.D.Me-
daković,BarokkodSrba,Zagreb1988,s.17.
63Dj.Slijepćević,op.cit.,s.492.
64Podajęza:Dj.Slijepćević,ibidem.
65Jakwiadomo,epickapieśńludowaprzypiszeksięciuLazarowiautorstwoznanejludowej
klątwy:„KojeSrbinisrpskogaroda,anedodjeubojnaKosovoodrukemuništanerodilo:ni
upoljubjelicapšenicaniubrduvinovalozica”(Ktoserbskiegoroduinarodu/Anieposzedłby
wbójnaKosowo(…)Bodajzrękinicmunierodziło/Aniwino,nibiałapszenica),którejprze-
