Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Częśćpierwsza.Sekularyzacja.Krytykapewnejkategorii...
projektuświataorazskierowanychdowszystkichwskazówekdoty-
czącychdziałaniav.
Wydajesię,żeniezwyklełatwozidentyfikowaćsubstancję
wjejmetamorfozach,podobniejakbezproblemowoukładają
sięwszeregmetastazyjednegopochodzenia,skorotylkozna-
lazłosięstosownyprzepis.Naturalnietałatwastosowalność
iwynikającazniejniefrasobliwamultiplikacjanieprzemawia-
jąjeszczeprzeciwkosamejprocedurze;tymbardziejniezbęd-
nastajesięjednakkontrolajejdopuszczalności,jejracjonalnych
założeńiwymogówmetodologicznych.Albowiemprzyrodzona
wydajnośćczyjejpozoryroztaczająblaskpowierzchownejoczy-
wistościnawetnatakiezastosowania,któremogęokreślićjedy-
niejakoHdzikieprzypadki”.Możnaodnieśćwrażenie,żetrzeba
tuconajwyżejdookreślićjakąśbardzoogólnątezę,jakchoć-
bytęautorstwaNietzschego:Jaknaukamogłastaćsiętym,czym
jestteraz,uzmysłowićdasięjedynie,analizującewolucjęreligii
8
.
Otrzymujemywówczasszeregtezpochodnych,naprzykład:
pytanienowoczesnejfizykioprawaikonstrukcjęnaturydasię
zrozumiećjedyniejakowariantideiStworzeniawzsekularyzo-
wanejformie;albo:akademickisystemegzaminacyjnyjestzse-
kularyzowanymSądemOstatecznym,aprzynajmniejświeckim
warianteminkwizycji;albo:oczyszczonyzwszelkiejkonkret-
nejhistoriinaukowiecwrodzajukierownikakatedrywywodzi
sięzzsekularyzowanejformydawnychrytuałówoczyszczenia
iumartwienia.Itakdalej.Byledodatekliterackidowiedzie,
żetęwyliczankęmożnabyciągnąćdalej.
Cechąwspólnązebranychtuprzykładówjestto,żewykra-
czająonepozakwantytatywno-deskryptywneużyciepojęcia
Hsekularyzacja”iniemająnicwspólnegozdawnąpłaczliwą
konstatacją,żeświatstajesięcorazbardziejświecki.Posze-
rzanieobszaruwłaściwościinstancjiświeckich,corazczęstsze
planowaniewłasnegożyciaiustalanienormpostępowania
nieopartejużnareligiiireligiąsięniekierujące,przesunięcie
kompetencjiwdziedziniekształceniainauczania,powstanie
8
F
.Nietzsche,VorarbeitenzueinerSchriftüberdenPhilosophen(1873),
Musarion-Ausgabe,t.VI,s.70.
