Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II
WYMIARUKRYTEGOSENSU?
Jeślizapunktwyjściaprzyjąćczęstotliwośćstosowaniakate-
goriisekularyzacji,tojejhistorycznastosowalnośćniepowin-
nabudzićjakichkolwiekwątpliwości.Jejwydajnośćzdajesię
nieograniczona.Przeprowadzanieszczegółowegonatodowo-
dujest,jaksądzę,zbędne.Przykłady,któretuzarazprzytoczę,
mająjedynierazjeszczeuzmysłowićsposóbposługiwaniasię
tympojęciem,takbyśmyniestracilizpolawidzeniajegorosz-
czeńeksplikacyjnych,różnychodkonstatacjiocharakterzejedy-
niekwantytatywnymiopisowym.
Wnowożytnejepistemologiidominacjapytaniaogwaran-
cje,wagapewnościteoretycznej,jestjakobysekularyzacjąfun-
damentalnegochrześcijańskiegoproblemupewnościzbawienia.
Tenzwiązekuwyraźniasięponoćprzezfakt,żeproblematy-
kapoznaniawynikazabsolutnegowątpieniawrzeczywistość
wogóle,awięczdoprowadzonegodogranicabsolutnychscepty-
cyzmu,leżącegoupodstawroszczeńdopewności.Ponadtopo-
wiadasięoDescarcie,żenauka,podktórąpołożyłpodwaliny,
HprzejmiefunkcjępełnionądotejporyprzezdogmatKościo-
ła,amianowiciefunkcjępolegającąnadostarczaniuegzysten-
cjiogólnejduchowejpewności”.Gdybytakwłaśniebyło,tojuż
samDescartespotwierdzałbydictumLudwigaFeuerbacha:
HNasidotychczasowifilozofowieniesąniczyminnymjaktylko
zmediatyzowanymiteologami,korzystającymizpośrednictwa
abstrakcyjnychpojęć”7.
7
L.Feuerbach,NachgelasseneAphorismen(Werke,wyd.Bolin,Jodl,t.X,
s.318).WyrażenieHzmediatyzowani”mawtymaforyzmiezresztąniewątpli-
wiecharaktermetaforycznyizawieraodniesieniedobliskiegoHsekularyzacji”
procesupolitycznego,jakimbyłozniesieniewroku1806przezaktzałożycielski
ZwiązkuReńskiegobezpośredniejpodległościksięstwzarównoświeckich,
jakiduchownychwobecRzeszy.
II.Wymiarukrytegosensu?
