Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Przestępczośćjakotransgresjasystemuwartościinormspołecznych
sobączynników-biologicznych,któreokreślajągranicemożliwościrozwoju,atakże
osobowościowych,kulturowychispołecznych,któreokreślają,nailemożliwościroz-
wojuzostanąiniezostanąwykorzystane.Istotnejesttuwzajemneoddziaływaniena
siebieczynników(aprzeztoneutralizowanie,niwelowanie,usuwanie,zmniejszaniebądź
zwiększaniewpływów).Koncepcjetewskazują,żepodatnośćnazaburzenia,zakłócenia
zależyodkombinacjiikumulacjiczynnikówbiologicznych-genetycznych,soma-
tycznych,jakrównieżpsychicznychiwychowawczych.Ustalenie,którezczynników
sąpierwotnebądźktóresąwtórne,któresąważne,znaczącebądźktóresąnieważne,
nieznaczące,natrafianaproblemyitrudności(wposzczególnychprzypadkachróżna
rolatychsamychwłaściwości,sytuacji,warunków).Dodatkowokomplikacjewiążąsię
zinnymiwzględami.Istnienieczynnikówdewiacyjnychstwierdzasięuprzestępców
inieprzestępców.Obecnośćczynnikówpatologicznychnieprzesądzaoprzestępczości.
Oprzestępczościprzestępcówpochodzącychześrodowisknieprzestępczychmogą,ale
niemuszą,rozstrzygaćdestrukcyjneukładywłaściwości.Oprzestępczościprzestępców
pochodzącychześrodowiskprzestępczychmogą,leczniemuszą,rozstrzygaćdestruk-
cyjneukładysytuacji,warunków.Niematakichniekorzystnychiniepożądanychczynni-
ków,którewystępująuprzestępcówiktóreniewystępująunieprzestępców(Bańka2002:
332-334;Batawia1984:110-164;Jundziłł1993:49-72,84-95;Kuczma1939:31-37;Lipka
1977:64-74;PospiszyliŻabczyńska1981:83-143;Selosse1983:340-362;Weiner1977:
396-465;Wójcik1984:59-99;Żabczyńska1974:50-79,79-94;1983:32-38,79-102).
Koncepcjebazowe(kardynalne)to:koncepcjeantropologiczne,koncepcje
konstytucjonalne/typologiczne,koncepcjebiologiczne(genetyczne,neurologiczne,
chemiczne),koncepcjepsychologiczne(psychoanalityczne,neopsychoanalityczne,
behawioralne,neobehawioralne,kognitywne,humanistyczne,egzystencjalne,cech/
czynników/dymensji/wymiarów),koncepcjesocjologiczne(strukturalne/funkcjonalne,
kultur,podkultur,kontroli,reakcji)(por.Parol2008:71-88).Koncepcjedodatkowe
(komplementarne)to:koncepcjeagresji,przemocy,koncepcjestymulacji,koncepcje
antysocjalności,dyssocjalności,psychopatii,koncepcjeinteligencji,koncepcjemoralno-
ści,koncepcjepociągaczy,popychaczy,koncepcjeprzestępczościjakostylużycia(Parol
2008:71-88).
Przedstawicielekoncepcjiantropologicznychgłoszą,żeprzejawianieanor-
malnychiatawistycznychstygmatówfizycznychipsychicznychwiążesięzpociągiem,
słabością,upodobaniemdoprzestępczości(Bułatiin.2007:32).Przestępcazurodzenia,
wyrodny,zwyrodniałycharakteryzujesię:deformacjamigłowy,czaszki,mózgu,ciała
(fizycznymistygmatamizwyrodnienia),brakiempoczuciawiny,brakiemwyrzutówsu-
mienia,cynizmem,bezwzględnością,impulsywnością,mściwością,odwetowościąiza-
rozumiałością(psychicznymistygmatamizwyrodnienia).Podwpływemkrytykiautor
tejkoncepcji(Lombroso)orazjegokontynuatorzy,przeciwnicyizwolennicy(Garofalo,
Ferri,Koch,Kraepelin,Marro)wskazalinarolęinnychczynników(Bułatiin.2007:32).
36
