Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.4.Koncepcjekauzalneprzestępczości
Przedstawicielekoncepcjikonstytucjonalnych/typologicznychgłoszą,że
przejawianiespecyficznejkonstytucji,typuwsensiepsychosomatycznym,somatopsy-
chicznymwiążesięzpociągiem,słabością,zamiłowaniemdoprzestępczości(Mościskier
2001:144).Przestępcato:bardziejsangwinikzprzewagąkrwizserca,aktywny,impul-
sywny,niewrażliwy,niewytrwałyicholerykzprzewagążółtejżółcizwątroby,aktywny,
impulsywny,wrażliwy,wytrwały,mniejflegmatykzprzewagąśluzuzgłowy,bierny,nie-
wrażliwy,nieimpulsywny,niewytrwały,anajmniejmelancholikzprzewagączarnejżółci
ześledziony,bierny,wrażliwy,nieimpulsywny,wytrwały(Hipokrates-Galen).Przestępca
to:bardziejastenik-leptosomik,chudy,szczupły,chorobowoschizofreniczny,tempera-
mentalnieschizotymiczny,objawowozamknięty,nietowarzyski,mniejatleta,kanciasty,
muskularny,chorobowoepileptyczny,padaczkowy,schizofreniczny,temperamentalnie
iksotymiczny,objawowoinercyjny,perseweracyjny,wiskozyjny,anajmniejpyknik,
gruby,otyły,chorobowocyklofreniczny,temperamentalniecyklotymiczny,objawowo
otwarty,towarzyski(pozatymwymienianybyłdysplastyk,czylikategoriamieszana)
(Kretschmer).Przestępcato:bardziejmezomorfikorozwiniętymukładziekościimięś-
ni,twardymciele,chorobowoparanoidalny,schizofreniczny,temperamentalniesoma-
totoniczny,objawowopewny,śmiały,nieskrępowany,zpotrzebąatrakcji,ekscytacji,
sensacji,mniejendomorfikorozwiniętymukładzietrawiennym,miękkimciele,choro
-
bowoafektywny,depresyjny,maniakalny,temperamentalniewiscerotoniczny,objawowo
smutny,wesoły,zpotrzebąkontaktu,anajmniejektomorfikorozwiniętymukładzie
nerwowym,delikatnymciele,chorobowoheboidalny,schizofreniczny,temperamental-
niecerebrotoniczny,objawowoniepewny,nieśmiały,skrępowany,zpotrzebąsamotności
(pozatymwyróżnianybyłdysplastyk,czylikategoriamieszana)(Sheldon).Założenia
koncepcji,mimodowodówpotwierdzającychichsłuszność,ocenionoiuznanojako
kontrowersyjne,pozbawioneargumentówiuzasadnień(Mościskier2001:145-147).
Reprezentancikoncepcjigenetycznej(biologicznej)przyjmują,żedziedzi-
czenieokreślonegopodłoża(bazy,podstawy,warstwy),ewentualnieorazprzyuwzględ-
nieniupewnychwłaściwości,sytuacji,warunków,predestynujedoprzestępstwa(por.
Gilligan2001:225-226).Powołująsięoninabadaniagenealogiczne(rodów,pokoleń,
rodzin),gemeliologiczne(bliźniątmonozygotycznychidyzygotycznych),adopcyjne
(dzieciadoptowanych,rodzicównaturalnychiprzybranych),nadzaburzeniamikario-
typu(obrazuchromosomów)(Gilligan2001:227-228).
Nawiązującdobadańgenealogicznych(Goddard,Goring),orolidziedziczności
wkształtowaniudaru,talentudoprzestępstwamożeświadczyćwystępowaniekorelacji
międzyprzestępczością/karalnościąrodzicówidzieci(ojcaisyna)orazrodzeństwa
(braci)(Niehof2001:379-380).Nieudałosięturozdzielićwpływuczynnikówgene-
tycznychiśrodowiskowych.Odnoszącsiędobadańgemeliologicznych(Christiansen,
Dalgaard,Handy,Kranz,Kringlen,Lange,Rosanof,Shields,Stumpfl,Tienari),oroli
dziedzicznościwkształtowaniuinklinacji,skłonnościprzestępczychmożeświadczyć
istnienie(czyobecnośćwiększej)zbieżnościubliźniątmonozygotycznych(którebyły
37
