Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sformułowałzasadypedagogikikrytycznej,któreokreślająjejfunkcjonowanie.Jedną
zpierwszychjeststworzeniewychowankowiodpowiednichwarunkówdojego
wszechstronnegorozwoju,polegającegonasamodzielnymdokonywaniuwyboruwkon-
tekścieprzeciwnika,ponieważindywidualnośćwychowanka,kształtującasięjegotoż-
samośćiautonomiakonfrontujągozinnymi.Jegozachowaniaautomatyczniestająsię
przeciwstawieniemdotychczasowegofunkcjonowaniainstytucjioświatowo-wycho-
wawczych,obowiązującychschematówmyślenia.toalternatywnezachowania,któ-
reprzyczyniająsiędoindywidualnegorozwojuwychowankaikształtowaniajegodoj-
rzałejitwórczejosobowości.Wykształcenieiwychowanieludzimusiodbywaćsię
wkierunkuumiejętnościdostrzeganiarozwiązańalternatywnychwobecbezwzględnej
apologetyzacjisystemu.Dokażdegosystemuspołeczno-politycznegonależyodnosić
siękrytyczniezewzględunaposzukiwanieinnych,lepszychrozwiązań.Człowiekpo-
winien„stawiaćsobieiinnympytanieozasadęorganizującąsystemspołeczno-poli-
tycznyiomożliwośćjegonaprawy,zmiany,ojegoprawomocność”
24
.Ludziepowinni
sprzeciwiaćsięzastałejrzeczywistościiporządkowinarzeczzmianspołeczno-poli-
tycznychpoprzezrozwójorazewolucyjnąświadomośćczłowieka.Należyoczywiście
założyć,jednostkachcezmieniaćotaczającąrzeczywistośćnabardziejprzyjazną,zza-
chowaniemprawczłowiekaijegowolności.Jesttopostulatprospołecznychikreatyw-
nychpostawspołecznych.Umiejętnośćustawicznejiwłaściwejinterakcjispołecznej
umożliwiazbliżeniesiędoinnychilepszeichrozumienie.Należyuczyćsiępoprzez
dialogtolerancjiwstosunkudoinnychzewzględunaichodmienność,np.kulturową,
religijną,polityczną.Szacunekdlainnychjestjednymzelementówtworzeniastruktur
demokratyzującychżyciespołeczne.Kolejnypostulatstanowiprzyczynianiesiędo
tworzeniadobrazjednejstrony,azdrugiejbrakzgodynawspółpracęzezłem.Zada-
niemczłowiekajestkształtowanieżyciaspołecznegobezagresjiiprzemocy.Należy
podejmowaćwysiłeknarzeczwspółpracyihomeostazyspołecznej.Zadaniepedagogi-
kikrytycznejstanowikształcenieiwychowywaniedlaprzyszłości,czylitrzebaprzygo-
towywaćsiędozmianwrzeczywistości,którajestpełnasprzeczności.Dlategowsys-
temiedemokratycznymwymagasięodczłowiekaopróczodpowiedzialnościrównież
odwagi.Podejmowaniedecyzjiwzmienianiuobecnejrzeczywistościspołecznejna
bardziejprzyjaznąwymagaprzygotowania,właściwejedukacji,wychowaniaioporu.
Człowiekwłaściwieukształtowanywduchuoświeceniaorazhumanistycznympowi-
nientakfunkcjonować,„abypoprzeznabywaniekompetencjikrytycznychrozumiał
świat,wktórymprzyszłomużyćimiałodwagęzmieniaćgo”
25
.Pedagogikakrytyczna
jestinspiracjądoświadomegofunkcjonowaniawspołeczeństwieizmienianiagona
bardziejprzyjaznewszechstronnemurozwojowiczłowieka
26
.
Następnąpowinnościąpedagogikistajesięumiejętnośćkształtowaniaokreślonych
standardówfunkcjonowaniawotaczającejrzeczywistościpoprzezgodneżycieczło-
wiekazpoczuciemswojejwartościiempatiiorazbudowaniaspołeczeństwademokra-
tycznegozodpowiedzialnościąiwolnościąnarzeczpaństwaobywatelskiego.Obywa-
1111111
24
Z.Kwieciński,Oedukacjęipedagogikęradykalniekrytyczną,[wi]Alternatywnapedagogikahu-
manistyczna,red.B.Suchodolski,Wrocław-Warszawa-Kraw1990,s.334.
25
T.Bauman,Pedagogikaspołeczna...,s.100.
26
Z.Kwieciński,Oedukacjęipedagogikęradykalniekrytyczną,[wi]Alternatywnapedagogikahu-
manistyczna...,s.334-335.
13