Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrezydenturapolskawpierwszychlatachIIIRP
DomomentukapitulacjiFrancjiprzedNiemcamiwczerwcu1940rokupraktykapolityczna
wskazywałanaznaczącesamoograniczeniesięprezydentawswojejdziałalnościifaktyczne
zdominowanieprzezRadęMinistrówzakresuustrojowychkompetencji.PomimoiżRaczkiewicz
posiadałwłasnąwizjęfunkcjonowaniawładzemigracyjnych,czegoprzejawembyło.wbrew
wolipremiera.mianowaniewpaździerniku1939rokugen.KazimierzaSosnkowskiego
naswegonastępcę
167
,togabinetSikorskiegoodgrywałkluczowąrolęnawielupłaszczyznach
polityki,szczególniewdyplomacjiisprawachwojskowych.Sytuacjęzmieniłożądaniegło-
wypaństwa,bypremier,wzwiązkuzkrytycznąocenąrządowychdecyzjiwtrakciedziałań
wojennychnaterytoriumFrancji,odwołałdwóchministrów.OdmowaSikorskiegospowodo-
waławpołowielipca1940rokudymisjęjegogabinetuipowierzeniemisjitworzeniarządu
AugustowiZaleskiemu
168
.Decyzjiprezydentaniechciałpodporządkowaćsięgen.Sikorski,
uważając,żewświetleDumowyparyskiejDgłowapaństwaniemożewbrewpremierowiusu-
nąćgozestanowiska.Kryzysrozwiązano,m.in.dziękimediacjigen.Sosnkowskiego,poprzez
wycofaniedymisjiipozostawieniegen.SikorskiegonastanowiskuPrezesaRadyMinistrów
169
.
Dodatkowymelementemporozumieniabyłatzw.wykładniauzupełniającaDumowyparyskiejD
autorstwaHermanaLiebermanna.prezydentzgodziłsię,iżbędziestosowałswojekompe-
tencjenietylkowuzgodnieniuzPrezesemRadyMinistrów,aletakżezposzanowaniemopinii
ugrupowańreprezentowanychwRadzieNarodowejRP
170
.
GeopolitycznazmianawywołanaagresjąNiemiecnaZwiązekSowieckidoprowadziławlipcu
1941rokudozawarciamiędzyrządemRParządemZSRRukładu,którypodpisalizestrony
polskiejpremierSikorskiorazzestronysowieckiejambasadorIwanMajski
171
.Ustępstwom
uczynionymprzezrząd,m.in.wkwestiibrakupotwierdzenianienaruszalnościgranicypol-
sko-sowieckiej,przeciwnybyłprezydentRaczkiewiczorazczęśćczłonkówrządu
172
.Oprócz
167
RządPolskił,opocito
168
K.Kaczmarski,OWielkąPolskęnawojennymwychodŹstwieoStronnictwoNarodowewobecrządugeno
WładysławaSikorskiego(1939-1943),Rzeszów2013,s.67.
169
JakpiszewewspomnieniachWitoldBabiński,prezydentwkonflikcietymDzachowałtwarzD
,alefak-
tyczniezwyciężyłpremier.W.Babiński,PrezydentRaczkiewiczoWspomnienie,DZeszytyHistoryczneD
1979,nr47,s.131.
170
M.M.Drozdowski,DziałalnośćlegislacyjnaprezydentairząduRzeczypospolitejwlatachIIwojnyświa-
towejjakokontynuacjadziałalnościlegislacyjnejwładzIIRzeczypospolitej,[w:]Przywrócenieciągłości
prawnejmiędzyIIIRzecząpospolitąPolskąiIIRzecząpospolitąPolskąiimplikacjeikonsekwencje.
MateriałyzkonferencjizorganizowanejprzezKomisjęUstawodawcząSenatu,podred.M.Lipińskiej
iE.Przychodaja,Warszawa1999,s.50.
171
Układprzewidywałm.in.amnestięPolakówprzebywającychnaterenachadministrowanychprzez
władzesowieckie,nawiązaniestosunkówdyplomatycznychmiędzyoburządami,utworzeniewZwiązku
Sowieckimpolskiejarmiiorazunieważnienieumówsowiecko-niemieckich,dotyczącychzmiantery-
torialnychz1939roku.Zob.UkładSikorski-MajskioWybórdokumentów,podred.E.Duraczyńskiego,
Warszawa1990.
172
L.Pietrzak,Przegranyukład,DUważamRzeD2013,nr30.
42
