Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrezydenturapolskawpierwszychlatachIIIRP
Specyflcznyduumwiratwspomnianychgraczypolitycznychznalazłpotwierdzenienorma-
tywnewokólnikuwydanymwlipcu1936rokuprzezPrezesaRadyMinistrów.Stanowiłon,
żeŚmigły-RydzjestDpierwszymwspółpracownikiemDprezydentawrządzeniupaństwemiDma
byćuważanyiszanowany,jakopierwszawPolsceosobapoPanuPrezydencieRzeczypospoli-
tejD
136
.Wydanypozaformułąaktuurzędowegodokumentstwierdzałponadto,iżDwszyscyfunk-
cjonariuszepaństwowizPrezesemRadyMinistrównaczeleokazywaćmuwinniobjawyhonoru
iposłuszeństwaD
137
.InicjatoremwydaniadokumentubyłsamprezydentMościcki
138
.Trudno
znaleźćjakiekolwiekargumentyprzemawiającezazgodnościązkonstytucjątejinstrukcji.
OstatnimmomentemprzedwybuchemIIwojnyświatowej,wktórymdoszłodopoważnego
konfliktupolitycznegozudziałemprezydenta,byłwybórmarszałkaSejmupośmierciStanisława
Carawczerwcu1938roku.SejmowegłosowaniewygrałW.Sławek,czegoniechciałzaakcepto-
waćI.Mościcki,gdyżgroziłotozburzeniemkruchejrównowagipomiędzyprezydenckąDgrupą
zamkowąDorazludźmiŚmigłego-Rydza
139
.Wewrześniuprezydentopublikowałorędzieroz-
wiązująceparlamentizapowiadającenowewybory.DecyzjęuzasadniałpotrzebąDodnowienia
składuizbD,comożeDdaćpełniejszywyraznurtującychwspołeczeństwieprądówD
140
.Walery
Sławeknierezygnowałzrywalizacjiiwystartowałwprzedterminowychwyborach.Jednakże
kolejnepolityczneklęskidoprowadziłygododramatycznegoczynu,jakimbyłosamobójstwo
napoczątkukwietnia1939roku
141
.
Wracającdodecyzjiorozwiązaniuparlamentu,wartozauważyć,iżod1937rokuistniałonowe
sanacyjneugrupowanie,powołaneporozwiązaniuBBWR.ObózZjednoczeniaNarodowego.
Mimopodejmowanychprób,OZNniepozyskałkoalicjantówspośródpartiiopozycyjnych
142
,sam
posiadającjedynie115posłówisenatorów,czyli1/3obuizb
143
.Wtejsytuacjiprezydentpodjął
rozmowyzczęściąopozycjinatematudziałujejprzedstawicieliwsprawowaniuwładzy
144
.
Niedoprowadziłyonejednakdoposzerzeniazapleczapolitycznegogabinetu.
Powyższyryshistorycznymożnapodsumowaćstwierdzeniem,iżIgnacyMościckiprzez
niemalcałyokresswojegourzędowania,mającdodyspozycjiumiarkowanieszeroki.aporoku
1935bardzoszeroki.zakreskompetencji,przyjąłkoncepcjęprezydenturywycofanejisamo-
ograniczającejsię.NawetśmierćJ.Piłsudskiegoniespowodowałatrwałejzmianywpolityce
136
DMonitorPolskiD1936,nr163,Działnieurzędowy,ZPrezydjumRadyMinistrów.
137
Ibidem.
138
S.Mackiewicz(Cat),Historjał,opocito,s.275.
139
Ibidem.
140
Ł.Majerczyk,PPSprzedwyboramiparlamentarnymi1938ro,www.historycy.pl,dostęp:22sierpnia2013r.
141
Z.Osiński,JanuszJędrzejewiczoPiłsudczykireformatoredukacji(1885-1951),Lublin2008,s.252-253.
142
P.Wieczorkiewicz,Ostatnielatał,opocito,s.47.
143
Ł.Majerczyk,Dekompozycjaobozupiłsudczykowskiego,www.historycy.pl,dostęp:22sierpnia2013r.
144
Projektowaneporozumienieobejmowałoprzyjęcienowej,demokratycznejordynacjiwyborczej,przyspie-
szeniereformyrolnejipowrótW.Witosazemigracji.Zob.W.Pobóg-Malinowski,Najnowszahistoriał,
opocito,s.800-802.
38
