Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WiesławSkrzydło•ZproblematykizmianwustrojuPolskiLudowej
stęp
23
uchwaleniemustawykonstytucyjnejz26maja1951r.otrybieprzygo-
towaniaiuchwaleniaKonstytucjiPolskiLudowej.6Przewidywałaona,iż
przygotowanieprojektuustawyzasadniczejmabyćdziełemKomisjiKon-
stytucyjnej,powołanejprzezSejmUstawodawczyikierowanejprzezPre-
zydentaRP.
Gwoliścisłościpodkreślićnależy,żefaktycznepracenadkonstytucją
rozpoczęłysięjużnaprzełomielat40.i50.Niebyłytojednakpracepar-
lamentarne,leczprowadzonewkręgachpartyjnych(PZPR).Dotyczyły
oneistotnychzmianwstrukturzeorganizacyjnejaparatupaństwowego:
sądów,administracjiterenowejiprokuratury.Wichwynikugruntownej
reformieuległytegrupyorganów,wskutekczegonowakonstytucjamogła
poprostuzarejestrowaćwswejtreścistanpowstałypouchwaleniuprzez
Sejmustawwtychdziedzinach.Tymsamymtedziałyaparatupaństwo-
wegootrzymałyzchwiląuchwalenianowejustawyzasadniczejkonstytu-
cyjnepodstawyistnieniaidziałania.
Ustawazmaja1951rokuzobowiązywaławładzepaństwadopoddania
przygotowanegoprojektuustawydoogólnonarodowejdyskusji.Miałaona
poprzedzaćdebatęsejmową,kończącąokresprackonstytucyjnych.Ocena
tejproceduryniejestprosta.Samaideaorganizowaniadyskusjiogólno-
narodowejmożebyćocenianapozytywnie,jeślicelemtejakcjijestpogłę-
bieniepracprojektowych;stworzeniespołeczeństwumożliwościwzięcia
udziałuwdoskonaleniuiupowszechnianiuwiedzyoprojekcie,możliwości
zgłaszaniapoprawek.Takjednaksięniestało,władzombowiemnieszło
oosiągnięciecelutakzakreślonego.Ideaogólnonarodowejdyskusjimia-
ławistociesłużyćwyłączniecelompropagandowymitaksięteżstało.
Świadczyotymfakt,żezmiany,jakiewprojekciewniesionymdoSejmu
pozakończeniudyskusjizawierałypoprawkiKomisjiKonstytucyjnej,były
nieliczne,niewprowadzałyistotnychzmian.Niemożetodziwić,jeśliweź-
miesiępoduwagęfakt,żepracenadprojektemiuchwaleniemkonstytucji
odbyłysięwokresierozwiniętegostalinizmu,awięcwwarunkachnie-
sprzyjającychdemokracji.
DokonującogólnejcharakterystykiKonstytucjiz1952r.,którawsu-
mieobowiązywałaponad40lat,należypodkreślićnastępującejejcechy:
A.Wyrażałaonaosobliwościepoki,wktórejpowstałaipodobniejak
innekonstytucjepaństwsocjalistycznychprzyjmowaławzorceradzieckie
istanowiłakopięstalinowskiegomodelupaństwa.
B.Wyrażałaistotępaństwadyktaturyproletariatu,stanowiącwciele-
nieokreślonejideologiipolitycznej.
6Zob.szerzej:SejmUstawodawczyRzeczypospolitejPolskiej1947-1952,red.M.Ry-
bicki,Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk1977.
