Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
SystempolitycznyPolski1944–1989:ustrój,politykawewnętrznaizewnętrzna
Wstęp
cza,reprezentującegoPPS,przynosząnoweokreślenieistotypaństwade-
mokracjiludowej.Odrzuconotezęopolskiejdrodzedosocjalizmu,atakże
otrzeciejdrodzerozwojuspołeczeństwa.Napytanieoto–czymjestpań-
stwodemokracjiludowej,jakajestjegoistota–odpowiedźzostałazawarta
wreferacieB.Bieruta.Stanowijąstwierdzenie,żepaństwodemokracji
ludowejjestjednorodnezpaństwemistniejącymwZwiązkuRadzieckim,
czylijestpaństwemdyktaturyproletariatu.Stwierdzenietomiałoza-
sadniczeznaczeniedlaprzyszłychpracnadnowąkonstytucjąPolskiLu-
dowej.ZprzyjętegonaKongresieokreśleniawynikałojednoznacznie,że
wzorcadlapolskichregulacjikonstytucyjnychszukaćnależyniewświa-
towymdorobkukonstytucjonalistów.Oznaczałoto,żepolskakonstytucja
maprzyjmowaćzagodnenaśladowanianieustawyzasadniczedemokracji
zachodnich,alewzorce,którezapodstawępracprzyjmowalitwórcykon-
stytucjipaństwobozusocjalistycznegoopracowującyustawyzasadnicze
wlatach40.Fakttennieprzesądzałjednakiniepowodowałrezygnacji
zestosowaniauregulowańprawnychnawiązującychdopolskichtradycji
ustrojowych.Takteżstaranosiępostępować,choćwniektórychprzypad-
kach,jaknp.wzakresieorganizacji,zadańiokreśleniarolikontrolipań-
stwowejzmiany,choćczasowo,stosowano,aoznaczałyoneniestetyistotny
krokwstecz.
2.Uchwaleniew1952r.KonstytucjiPRLwhistoriipolskiegokonsty-
tucjonalizmuoznaczałowprowadzenieelementównieświadczącychdobrze
ostopniupolskiejsuwerenności.Wiązałosiętonietylkoztreściąnowej
ustawyzasadniczej,aletakżezesposobemjejprzygotowaniaiuchwala-
nia.Niezwyklekrytycznieocenićnależyfakt,żedokumentwielkiejwagi
wsystemieprawazostałuchwalonyzpoprawkami,jakiedoprzedłożone-
gomuprojektuwniósłprzywódcaZSRRJózefStalin.Nietylkowyrażał
onswojeuwagioprzedstawionymprojekcieustawyzasadniczej,alejak
świadcząogłoszonewdostępnychpublikacjachfotografie–wprowadziłdo
projektuwielepoprawek.
Krytycznąocenętejżekonstytucjiuzasadniająróżneokoliczności,nie
tylkodotyczącejejtreści,aletakżesposobuitrybujejprzygotowania.
Głównyjednakwpływmiałyustalenianaturyideologicznej,przyjętena
wspomnianymKongresieZjednoczeniowym.Wynikałznichnakazoparcia
treścinaustaleniachocharakterzepaństwajakodyktaturyproletariatu.
Dopieropotychuchwałachprzystąpionodopracoficjalnychidoważniej-
szychjeszcze,mającychnajwiększywpływpracnieoficjalnych,prowadzo-
nychwciszygabinetów.
Oficjalnepracepodjętopóźno,nawetzbytpóźno,jeślikonstytucjamiała
byćgotowaprzedkońcemkadencjiSejmuUstawodawczego,ataupływa-
ła3lutego1952r.Praceterozpoczętonapoczątkulatpięćdziesiątych
