Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
9
imentalnościowychogółuobywateli.PrzezznacznączęśćistnieniaTrzeciej
Rzeczypospolitejtematemorganizującymdyskurspublicznybyłydzieje
PRL,postrzeganegłównieprzezodniesienianegatywne:deficytprocedur
demokratycznych,prawaczłowieka,nteczki”SłużbyBezpieczeństwa,lu-
stracjaidekomunizacja.Zadawanopytaniaoźródłamilczeniawsprawach
fundamentalnychdlaposzczególnychgrupspołeczno-zawodowych,głów-
niedlaśrodowiskinteligenckich(nzdradaklerków”5),okondycjękultury
(wtymkierunkikształtowaniakulturydniapowszedniegoiświątecznego,
np.wypoczynku,życiatowarzyskiego),oprzeobrażeniaobyczajowości,ale
równieżokanonyestetyki(wtymbarwstosowanychwżyciucodziennym).6
Wtwórczościnaukowej,odnoszącejsiędoPRL,uwidoczniłasięzmiana
narracjioprzeszłości,doszłodowzbogacaniafaktografii,atakżeujawniła
siętendencjadowpisywanianowychnotikwalifikacjinieodległychdzie-
jówdoskładupaństwowejpolitykihistorycznej.Dokonałasiękorektapan-
teonubohaterównarodowych,godnych/niegodnychpomników,nazwulic,
rytualizacjiikultuichnazwiskiczynów.Naskaliobiektywne–subiektyw-
newyraźnieobjawiłasiępełnagamaocen,osądów,opinii.Tonwypowiedzi
nierzadkobyłwarunkowanyemocjami,któresprzyjałyudramatyzowaniu
obrazuPolski.Przyczyniałsiędoformułowaniaopiniioprzeszłościiteraź-
niejszości,aniekiedytakżeoprzyszłości–zgodniezwymogamiprofesjo-
nalnejhistoriografii–nnietylewinteresieprognozowaniaprzyszłości,ile
jakopróbywpłynięcianajejkształt,formęczytreść”.7Ujawniałasięroz-
ległaprzestrzeńewaluacyjnaodafirmacjidoskrajnejnegacji,odrozliczeń
pokoleniowychpodeklaracjepolitycznenantykomunistów”oraznpostko-
munistów”.Wpotocznymodnoszeniusiędoprzeszłościpojawiłysięteż
5D.Karłowicz,Intelektualiściaruchkomunistyczny,[w:]Wobroniezdrowego
rozsądku,red.M.A.Cichocki,T.Merta,wstępJ.Gowin,[Kraków]2000,s.101–108;
E.Ciborska,Dziennikarzezwładzą(nie)zawszewparze,Warszawa1998;Cenzura
wPRL.Relacjehistoryków,red.Z.Romek,Warszawa2000;J.Macała,Obywatel-pa-
triotawdebaciepublicznejw20-lecieobaleniakomunizmu,[w:]Edukacjaobywatelska
wewspółczesnejszkole,red.S.Kilian,Kraków2010,s.71–86.
6Piastowsko-komunistycznasatysfakcja?Obchodyrocznichistorycznychiświąt
państwowychnaŚląskupoIIwojnieświatowej,red.J.Nowosielska-Sobel,G.Strau-
chold,Wrocław2008;A.Czyżak,Kwestiakoloru,[w:]PRL-świat(nie)przedstawio-
nyś,s.325–339;P.Sowiński,Socjalistycznastabilizacja.Dwiedekadywypoczynku
wPRL1956-1989,[w:]PRL.Trwanieizmianaś,s.281–303;C.Prasek,Życietowa-
rzyskiewPRL.Zabawy,kawiarnie,festiwale,Warszawa2011;tenże,Złotamłodzież
PRLijejobrazwliteraturzeifilmie,Warszawa2010.
7H.White,Fikcjahistoryczna,historiafikcjonalnairzeczywistośćhistoryczna,[w:]
tenże,Prozahistoryczna,red.E.Domańska,tłum.A.Żychliński,Kraków2009,s.197;
T.P.Rutkowski,NaukihistorycznewPolsce1944-1970.Zagadnieniapolityczneior-
ganizacyjne,Warszawa2007;Z.Romek,CenzuraanaukahistorycznawPolsce1944-
1970,Warszawa2010,s.104–244.
