Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nyrozdziałpoświęconyfilozofiiFriesa,któryponiekąd
flpotwierdza”jegopsychologizm.flFriesugruntowuje
psychologizm,kiedyKantowskąkrytykęprzekształca
wto,copsychologiczne,awszelkąfilozofięsprowadza
dosamoobserwacji”7.Niecodalejzaśwydawcatejksiąż-
kiTraugottKonstantinÖsterreich(1880–1949)zauważa:
flJakobFriedrichFries(1773–1843)jestgłównymprzed-
stawicielempsychologizmu”8;iwreszcieÖsterreich
stwierdza,żefljestonzupełnie
psychologistą”9.
Wniosek,jakistądpłynie,możnasformułowaćtak:na-
stępującypoUberweguredaktorzyjegoksiążkipotwier-
dzająpsychologizmFriesa.
Problempsychologiijestjednakowielebardziejzłożo-
ny,niżwydajesiętonapierwszyrzutoka,awspomniany
jużreprezentantneokantyzmuidługoletniprofesorUni-
wersytetuWrocławskiegoRichardHönigswaldpodkreśla,
żepsychologizmoznaczaflpsychologięnaniewłaściwym
miejscu”10.Nieoznaczarezygnacjizpsychologiiwogó-
le,leczoznacza–poniekądpoKantowsku–wyznacze-
niepsychologiigranic.Interesująceiważnezarazemjest
wszakżeto,żeWillyMoogtwierdzi,iżwtakisposób
jakHönigswalddefiniujepsychologizmaustriackifilozof
AloisHöfler(1853–1922),któryjużwwykładziewygło-
7flFriesbegründetdenPsychologismus,indemerdiekantische
KritikinsPsychologischeumbiegtundallePhilosophieaufSelbst-
beobachtungzurückführt”.F.Uberweg:GrundrissderGeschichte
derPhilosophie.Teil4:DiedeutschePhilosophiedesneunzehntenJahr-
hundertsundderGegenwart.12.Aufl.Hrsg.vonT.K.Österreich.
Berlin1923,s.11.
8Ibidem,s.147.
9Ibidem,s.149.
10R.Hönigswald:GrundfragenderErkenntnistheorie.Hrsg.
vonW.Schmied-Kowarzik.Hamburg1997,s.6.Zob.naten
temat:A.J.Noras:Pojęciesamoświadomościwfilozofiiświadomości
PaulaNatorpa.W:flFoliaPhilosophica”.T.32.Red.P.Łaciak.Ka-
towice2014,s.89–90,orazA.J.Noras:Kłopotyzfilozofią.katowi-
ce2015,s.63–73.
9
