Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jean-BaptisteSay–działaczpolityczny,przemysłowieciekonomista
15
Turgot
14.Zostałprzyjętydogronaredaktorów„CourrierdeProvence”,wydawa-
negoprzezhrabiegoHonorédeMirabeau.Wpływyintelektualne,którymuległ
młodySaywyzwoliływnimdwaoblicza:zamiłowaniedoliteraturyorazszerze-
nieideirewolucyjnych.Podobniejakśrodowisko,wktórymprzebywał,zgorli-
wościąprzyjmowałnoweidee.Intelektualnekręgirewolucyjnezdeterminowały
jegoorientację.Przychylałsięzwłaszczadonowychtrendówintelektualnychapo-
logizującychwolność,równośćdomagającąsięzniesieniaprzywilejów,atakże
poszanowaniawłasnościprywatnejjakogwarancjiwszelkiejwolności.
Poważnezmianyzarównowżyciuosobistym,jakinakrajowejareniepoli-
tycznej,towarzyszyłypowrotowiSayazkampaniiwSzampanii,naktórązacią-
gnąłsięw1792r.Terrorpolitycznyosiągnąłswójpunktkulminacyjny−protek-
torSaya,Clavière,abyuniknąćgilotynypopełniłsamobójstwo.
W1793r.SaypoślubiłJulieGourdelDeloche,córkębyłegoadwokataRa-
dyKrólewskiej.Związektenbyłbardzoudanyistanowiłdlaniegooparcieprzez
całeżycie
15.WtymokresieSaywrazzżonązałożyłmałąszkółkę,wktórejpro-
pagowałmodeledukacjidobyoświecenia.Skromneczesnepobieraneod
uczniówpozwoliłoSayowiijegorodzinieprzetrwaćnajcięższechwile,jednak
pracaniezaspokajałajegoambicji.
3.ZwiązkizIdeologamiipierwszekroki
naareniepolitycznej
Napoczątku1794r.,wrazzgrupąIdeologów
16Sayzałożyłczasopismo
„LaDécadephilosophique,littéraireetpolitiqueparunesociétéde
républicains”,któregozasadniczymcelembyłoszerzenieideioświeceniowych
orazpropagowanieiobronazasadmoralnych.Założycieleperiodykuprzyjęlija-
koepigrafsentencję:Oświecenieimoralnośćsąrówniekoniecznedoutrzyma-
niarepubliki,coodwaga,którapotrzebnabyła,byjązdobyć.Pomimo,iżczaso-
pismowswojejwymowiepotępiałonadużyciaichaosczasówWielkiego
14E.L.Forget:Op.cit.,s.22.
15J.-B.Say:Oeuvresdiverses.Cyt.za:H.Hashimoto:NotesinéditesdeJ.-B.Sayquicou-
vrentlesmargesdelaRichessedesNationsetquilacritiquent:rédigéesavecuneintroduction.
„EconomicandBuisnessReview”1980,no°.7,s.56.
16SzkołaIdeologówukształtowałasięokoło1789r.podwpływemmyśliCondillaca
iHelvétiusa,aktórejczołowymprzedstawicielembyłDestuttdeTracy−twórcaterminu„ideolo-
gia”,któryoznaczałuniegonaukębędącąswoistąanalitykąideiogólnych,sprowadzającąjedo
prostychwrażeńzmysłowychpowstającychwmózguijakotakastanowićonamiałaczęśćprzyro-
doznawstwaizastąpićtradycyjnąmetafizykę.Innymireprezentantamitegonurtubyli:Cabanis,
Sieyès,Volney,Dupuis,DaunouorazGarat.
