Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZESZYTY
NAUKOWE
UNIWERSYTETU
JAGIELLOŃSKIEGO
MCCXCVII
STUDIARELIGIOLOGICAZ.40
2007
AleksanderNaumow
InstytutFilologiiSłowiańskiejUJ
IKONYWROSYJSKIEJPOLITYCEDAWNEJINOWEJ
MilitarnezaangażowanieMatkiBoskiejjestobiegowymargumentemwrosyjskiej
literaturzereligijnej,аpaństwostajesięwarownymobozem,strzeżonymprzezpo-
szczególneikonyMatkiBoskiej,spełniającejod15(2)marca1917rokutakżefunkcję
RosyjskiejCesarzowej1.Posłuchajmy:
„Biadanam,zatwardziałymwgrzechu!Alebiadateżwszystkimtym,którzypodniosąrękęna
nasząOjczyznę!WalecznaHetmankapowstaniewnaszejobronie!
WcentrumRosjilśnipromieniamiłaskiWłodzimierskaikonaMatkiBożej,Kazańskaikona
ochranianaszeziemieodwschodu,TychwińskaikonaBogurodzicystrzeżegranicłnocnych,
świętyobrazMatkiBoskiejIwierskiejpołudniowych,aPoczajowskaiSmoleńskaikonyzabez-
pieczająibłogosławiąnasząOjczyznęzzachodu”2.
CudotwórczedziałanieMatkiBożejpoprzezprzedstawiająceJąikonyjestjednym
znajlepiejznanychprzejawówJejopiekinadświatem.Spośródniezliczonychprzykła-
dówzatrzymamsiętutajnadjednązfunkcjimaryjnychikonfunkcjąobronnąprzed
nieprzyjacielem.PomijamzatembardzoczęstopojawiającąsiępomocMatkiBożej
wczasiepożaru,moruiklęskżywiołowych(powódź,burza,grad,trzęsienieziemi),
atakuszarańczyitp.3.
Samakoncepcjaobronnegowstawiennictwaznajdujeświetneokreśleniewiko-
nograficznymujęciuonazwie„Murniedoobalenia”,Нерушимаястена.Tamo-
zaikawapsydzieSofii(MądrościBożej)KijowskiejzXIwiekujestotoczonawy-
mownymgreckimcytatemomieścieBożym,wktórym„poświęciłprzybytekswój
1MowaprzedewszystkimoikoniePantanassa(Всецарица),któraobjawiłasięjakoDierżawnaja/Władająca
wdniuabdykacjiMikołajaII,przejmującberłoijabłko(tzn.Dierżawę),Д.Орехов,СвятыеиконыРоссии,
НевскийПроспект,Санкт-Петербург2002,s.165–173;С.М.Фомин,ДержавнаяправительницаЗемли
Русской,Паломник,Спб1999.IkonyMatkiBożej.Zebrał,przełożyłiopracowałJ.Charkiewicz,Bratczyk:
Hajnówka2000,s.36–37.
2E.Золотаревский,ОявлениинаКавказеПресвятойВладычицынашейБогородицыиПрисно-
девыМариииосозданииновонаписаннойиконыЕя,именуемойСвято-Крестовская,w:Сказаниеоявлении
ПресвятойБогородицывг.Будённовске18июня1995годаинаписаниииконыЕёСвято-Крестовской,изд.
Елеон,Москва1999,s.3–4.
3Dlaprzykładu:przedszarańcząWybawicielka(Izbawitielnica),przedzarazamiCezarska,Bogo-
lubska,Modenska,Fieodotiewska,Siedmizierska,Siedmiostrzelna,Falkowicka,Gruzińska,Miroska,Szuj-
ska,Pskowska/Czirska(16/29lipcanadalikonaobchodzimiasto!),przedpożaremKrasnogorska,Goreją-
cyKrzewitp.