Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
AndrzejKojder
datumquestionis:Uxjestklasykiemwsocjologii”
.Jeślizazmiennąx,okre-
ślanąmianemniewiadomejpytania,podstawimywkolejnychzdaniach
jakieśnazwywłasnesocjologówlubnazwyprzezsocjologówcenione,
otrzymamyzbiórodpowiedzinapostawionepytanie.Zdanieuzyskane
zdatumquestionisprzezpodstawieniezaniewiadomąpytaniajakiejśsta-
łej(np.wpowyższymprzykładzienazwiskasocjologalubosobyprzez
socjologówcenionej)nazywasięodpowiedziąwłaściwądlapostawione-
gopytania.Gdyby—wpowyższymprzykładzie—jakostałazostała
podstawionanp.nazwageograficzna,nazwaastronomicznalubnazwa
jakiegośzwierzęcia,totakaodpowiedźniebyłabyodpowiedziąwłaści-
wą.
Formalnacharakterystykazdańpytajnych,nazywanychpytaniami
dopełnienia,iuznawanezawłaściweodpowiedzinanienieprzybliżają
nasanitrochędorozwiązaniakwestiipodstawowej,czyliodpowiedzi
natytułowepytanie:UKtojestklasykiemwsocjologii?”
.Spróbujmytedy
zasięgnąćradyuLeonaPetrażyckiego.
Wśródwieluinwencjimetodologicznychtegouczonegopoczesne
miejscezajmujezasadaadekwatności.Głosiona,żeto,cosięwypowia-
dalubmyśliojakimśzjawiskuczykategoriiprzedmiotów,powinnobyć
prawdziwewstosunkudocałejklasytychzjawisk(przedmiotów).In-
nymisłowy,orzeczenielogicznepowinnobyćprawdziwewstosunku
dodanejklasyzjawisk(przedmiotów),októrejcośsięwypowiada(albo
myśli).
TwierdzeniazbudowanezgodniezzasadąadekwatnościLeonPe-
trażyckinazywałtwierdzeniamiadekwatnymi⁵.Dwomaodstępstwami
odzasadyadekwatnościsątwierdzeniaabsolutniewadliweoraztwier-
dzeniawzględniewadliwe(teostatniewystępująwdwóchpostaciach:
jakotwierdzeniakulawelubjakotwierdzeniaskaczące).Twierdzenia
absolutniewadliwecechująsiętym,żeUto,cosięwypowiadawstosun-
kudojakiejśklasyistotnejlubpozornej,jestbłędnewcałymzakresie,
fałszywewstosunkudocałejklasy,będącejpodmiotem”(Petrażyc-
⁵Wszystkieuwagi,którePetrażyckiformułujewstosunkudotwierdzeń,odnosząsię
także,jakwielokrotniezaznacza,doteorii.
