Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Rozwójfonologicznymowydziecka
wpierwszejkolejnościopozycjeprymarne(podstawowe),zktórychwdro-
dzerozszczepieńpowstajądalszerozróżnienia(opozycjesekundarne).
Opozycjeprymarnewystępująwewszystkichjęzykachnaświecie,opozy-
cjesekundarnemogąwpewnychjęzykachwogólesięniepojawić”(Kania,
1982,s.126).
ZdaniemZarębinypodkoniec1.rokużycia„zarysowujesięzaczątek
systemufonologicznegojęzyka,powstaje(ł)nowafunkcjadźwiękumowy
przezswąfonologicznąwartość”(1965,s.11).Autorka,powołującsięnater-
cyjnejmowy:„dotądmieliśmyegocentrycznesamogadanie(ł),teraz
zaczynasięnawiązywaćdialog,rozmowazpartnerem”(Zarębina719657
s.11-12)0
Również
Rocławski
stwierdza,że„stadiumfonologicznepojawia
sięzchwilą,gdydzieckozaczynaróżnicowaćinaśladowaćsylaby”(19917
s.13).Wokresiewcześniejszym,gdymamiejscetzw.bierneopanowywanie
znaczenia7„komunikatydocierającedodzieckawformiewypowiedzeń,
frazczysłówsątraktowanejakobodźcekompleksowe,acechamidystynk-
tywnymisązapewneróżnicewogólnejstrukturzerytmiczno-melodyjnej0
Jesttostadiumprzedfonologiczne”(
Rocławski,
1991,s.13).
Dzikowskapodsumowujeopisanezjawiskawsposóbnastępujący:
„wokresiekształtowaniasięumiejętnościróżnicowaniadźwiękówmowy
język,którymposługująsięosobyzotoczenia,wpływanarozróżniane
przezdzieckokontrastyfonetyczno-fonologiczne:stabilizująsięiutrwalają
kontrastywłaściwejęzykowiojczystemu,apozostałe7jakonieistotne
wprocesiekomunikacjijęzykowej,bezprzypisywanegoimznaczenia,
przestająpełnićrolębodźcamogącegouruchomićreakcję”(Dzikowska7
2009,s.49).
Wistociekoniec10rokużyciadzieckaprzynosiwielenowości.Niewy-
nikastądbynajmniej,żestanowionprzełomwrozwojujęzykowymdziecka,
copróbowanowprzeszłościudowodnić.Łobacz(1996)wPolskiejfonologii
dziecięcejstwierdza,żetakieteoriebyłypokłosiempoglądówJakobsona
(1968).KłamtemuzałożeniuzadałdopieroSmoczyński(1955),uznając,
iżprawdziwarewolucjawrozwojujęzykowymdzieckamamiejscedopiero
naprzełomie20i30rokużyciaijestzwiązanaz„wykorzystaniemprzez
dzieckosymbolicznejstronyjęzyka”(Łobacz71996,s.19).
17
Roman
JakobsontoautorpublikacjiChildLanguage,AphasiaandPhonologicalUniversals
(1968),wktórejwypowiadasięm.in.natematuniwersaliówrozwojufonologicznegodziecka.
–39–
