Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
awansuzawodowego.SzerzejkarieręrozumiałDonaldSuper,którywzakres
myśleniaoniejwłączyłżyciezawodowe(czyliwykonywanekolejnopro-
fesje,wszystkiepełnioneroleżycioweorazstanowiskazajmowaneprzez
danąosobępodczascałejjejzawodowejbiografii).Zakresmyśleniaokarie-
rzezacząłsięzczasemrozszerzaćnażycieosobiste,edukacyjne,awkońcu
zaczęłoonodotyczyćcałegożyciajednostki(Herr,Cramer2001).
WPolscewpołowielat90.zaczętoużywaćpojęćDdrogazawodowa”
isynonimicznieDdrogażyciowa”wkontekścienabywaniairozwojukompe-
tencji.BożenaWojtasikproponujestosowaniepojęciaDkariera”jakodrogi
życiowejlubbiografiiczłowieka,któratworzymozaikęepizodówżycia.
Podkreślabrakstabilności,uporządkowania,możliwościprzewidywania
iplanowaniakolejnychsekwencjizatrudnienia,konsekwentniewynikają-
cychzpoprzednichdoświadczeń.Tymsamymhistoriężycia,którąnarra-
toropowiada,pojmujejakojednązkilkumożliwychbiografiijegożycia,
konstruowanązarównowrozumieniubehawioralnym,ujmującymrealne
działaniaczłowieka,jakifenomenologicznym,wsposobieichpostrzegania
przezpodmiot.Wtensposóbujmowanabiografiaczłowiekaniejestizolo-
wanaodróżnychwarunków,alefunkcjonujewkontekstach:społecznym,
kulturowymihistorycznym(Wojtasik2003).
Wydajesię,żeobecnieumacniasięprzewidywanyprzezWojtasiksce-
nariuszfunkcjonowaniajednostkiwrolipracownika,zwłaszczawkontekście
przeobrażeńinstytucjispołecznych.MirosławaMarody,piszącoprzemia-
nachpracy1,odnosijedonaturyiorganizacjipracyorazelastyczności.Socjo-
lożkazauważaodchodzenieodwytwarzaniaprzedmiotówdooperowania
abstrakcjami,ideami,cobezpośredniołączysięzprzejściemdogospodarki
opartejnawiedzy.Pracazeswojejnaturyuległadematerializacji.Zewzględu
narozwójnowychtechnologiiinformatycznychzmieniłasięorganizacja
pracyzfordowskiejnapostfordowską,polegającąnatworzeniukrótkich
seriiwytworówukierunkowanychnapotrzebyklientów,wymagającychmoż-
liwieszybkichzmianwprocesieprodukcji.Widocznejestprzejścieodgospo-
darkiopartejnaprodukcjidogospodarkiróżnorodnej,charakteryzującej
sięspłaszczonąstrukturązarządzania.Elastycznośćwspółczesnegopracow-
nika,czylizdolnośćdorekonfiguracji(Castells2007),poleganaumiejętności
dynamicznegoprzystosowaniasiędonowychzadańzawodowych.
Wrezultacietychprzemianewoluujeznaczeniepracywżyciujednostki
przestajebyćonaśrodowiskiemjejspołecznejidentyfikacji,zwłaszczawkon-
tekściepojawieniasięalternatywnychźródełdochodu(Marody2016).
1Autorkapiszetakżeoprzemianachpaństwairodziny(Marody2016).