Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
ProlegomenadoedycjidziełPiotraSkargi
punktuwidzenia;wieleznichpowstałowpierwszychczterechdziesięciole-
ciachXXwieku.
SpośróddawnychsynteztrzebawymienićprzedewszystkimpracęTa-
deuszaGrabowskiegoPiotrSkarganatlekatolickiejliteraturyreligijnejwPolsce
wiekuXVI,przynoszącąwieleważnychitrafnychspostrzeżeń2,atakżezna-
nąinadal,pomimonieaktualnejjużdziśmetodologii,częstoprzywoływaną
monografięStanisławaWindakiewicza.Autornazwałswojeopracowanie
podręcznikiem,awprzedmowiedoniegowyraziłdodziśniespełnionąna-
dzieję,że„niebawempowstaniedziełowytrawne,przenikliweipełnezalet
literackich,któreróżnedociekanianadSkargąwcałośćpołączyidanam
drgającążyciemizrozumieniem,niezamąconąniechęciąiuprzedzeniem
syntezę,godnąpostaciwielkiegojezuitypolskiego”3.Wartoteżprzywołać
opracowaniefrancuskiegoksiędzaAuguste’aBergi,tłumaczaKazańsejmo-
wychnajęzykfrancuski.Jegorozprawajestnajpełniejsządodziśmonogra-
fiąSkargijakokaznodziei4.GodneuwagisąrównieżrozważaniaStanisława
OkoniewskiegooSkardzejakotłumaczuPismaŚwiętegoorazwdalszym
ciąguaktualnarozprawaStanisławaSapińskiegonatematźródełKazańna
niedzieleiświęta5.Dokładniejszeomówieniaposzczególnychutworówizwią-
zanychznimizagadnieńhistorycznychmożnaznaleźćwopracowaniach
JózefaTretiaka,EdwardaŚwięckiego,TadeuszaPasierbińskiego,Franciszka
Świątka,atakżewKsiędzepamiątkowejwtrzechsetnąrocznicęśmierciks.Piotra
Skargi(tuprzedewszystkimrozprawyAntoniegoKuklińskiegoofigurach
itropachretorycznychwKazaniachsejmowych,ZygmuntaSewerynaPola-
kowskiegooŻołnierskimnabożeństwieiKazimierzaLewickiegoCzySkargabył
cyceronianinem?)6.
PierwszedziesięcioleciaXXwieku,azwłaszczalatamiędzywojenneto
równieżczaspierwszychpróbkrytycznegowydawaniaSkargowskiejspuś-
cizny,rozpoczętegoedycjąKazańsejmowychwopracowaniuIgnacegoChrza-
nowskiego7.Uwagęzwracająprzygotowanaprzezkrakowskichjezuitów,lecz
niestetyprzerwanaprzezwojennązawieruchęedycjaKazańnaniedzieleiświęta
orazrównieżniedokończone,tyleżezewzględówfinansowych,wcześniej-
szeokilkalatPismawszystkieSkargi,wydawaneprzezStanisławaFranciszka
2T.Grabowski,PiotrSkarganatlekatolickiejliteraturyreligijnejwPolsceXVIw.,Kraków1913.
3S.Windakiewicz,PiotrSkarga,Kraków1925,s.4.
4A.Berga,UnprédicateurdelacourdePolognesousSigismondIIIPiotrSkarga(1536-1612),
Paris1916.
5S.Okoniewski,Pismośw.wdziełachX.PiotraSkargi,Poznań1912;S.Sapiński,Badania
źródłowenadkazaniaminiedzielnemiiświątecznemiSkargi,Lwów1924.
6J.Tretiak,PiotrSkargawdziejachiliteraturzeuniibrzeskiej,Kraków1912;E.Święcki,Skarga
jakoobrońcakatolickiejnaukioEucharystii,„PrzeglądTeologiczny”IX(1928),s.23-38,112-146,
226-252;T.Pasierbiński,HieronimzMoskorzowaMoskorzowski,Warszawa1931;F.Świątek,
Zdziejówpolskiegożywotopisarstwaświętych,Lublin1937;Księgapamiątkowawtrzechsetnąrocznicę
śmierciksiędzaPiotraSkargi,Lwów1913.
7P.Skarga,Kazaniasejmowezpierwodrukur.1597wydane,wyd.I.Chrzanowski,Warszawa
1903.
