Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10PiotrSkargajakopisarz
1010Twórczośćkaznodziejska
GłoszeniekazańrozpocząłSkargawroku1562wkatedrzelwowskiej,za-
kończyłzaśnakilkamiesięcyprzedśmierciąwkwietniuroku1612(zmarł
27września).Naambonęregularniewstępowałwięcprzezpięćdziesiątlat.
Wroku1576,gdywwiekuczterdziestulatdebiutowałjakopisarzipole-
mista,czyniłtozpewnymwahaniem.Czułsiębowiemkaznodziejąichciał
pozostaćprzytymrzemiośle1.Irzeczywiście,twórczośćpolemicznastanowi
stosunkowoniewielkączęśćjegoobfitejspuściznypisarskiej,wktórejwy-
raźnąprzewagęmająkazania,niekonieczniebędącezapisemwystąpieńna
ambonie,alezpewnościąznichsięwywodzące.Gdywroku1584Skargę
przeniesionozWilnadoKrakowa,równieżtuniemalnatychmiastzasłynął
właśniedziękiprzepowiadaniuSłowaBożego.Wroku1588nowowybrany
królZygmuntIIIWazapowołałponadpięćdziesięcioletniegowówczasjezui-
tęnastanowiskonadwornegokaznodziei.NadworzeSkargaspędziłprawie
dwadzieściaczterylata,choćjużwliściededykacyjnympoprzedzającym
wydanewroku1595Kazaniananiedzieleiświętaprosiłmonarchęozgodę
napowrótdozwykłegożyciazakonnego.Prośbyopozwolenieopuszcze-
niadworukilkakrotniekierowałrównieżdoswoichprzełożonych-jednak
bezskutku.GenerałClaudioAquavivadoradziłSkardzezamieszkaniepoza
zamkiem,napoczątkuroku1595kaznodziejaprzeniósłsięwięcdodomu
nowicjatuprzykościeleśw.Szczepana2.
LataspędzonewsłużbiekrólewskiejbyłydlaSkargiuciążliwe,przede
wszystkimzewzględunarozlicznedistractionesetinterpellationes3,odktórych
trudnobyłouciec.Pozatymznajdowałsięnieustanniewcentrumwydarzeń
1„Itaquetacuissemlibenter,etiamopinionismeaepertetraductaepericulo,etintralimi-
tesconcionandimagis,sicutassuevi,quamscribendimecontinuissem”(P.Skarga,Prosacratis-
simaEucharistia,Wilno1576,s.5).
2ListySkargidogenerałazakonuClaudiaAquavivyz26listopada1594i9lutego1595
roku(zob.Listyks.PiotraSkargizlat1566-1610,oprac.J.Sygański,Kraków1912,nr256i257
-wszystkiecytatyzlistówpochodząztegowydania).Oswojejprzeprowadzcewspomniał
równieżwliściededykacyjnymdoAndrzejaBoboli,dołączonymdoKazańosiedmisakramen-
tachwroku1600(zob.KSS1600,k.)(
4r),awroku1609wuaktualnionejwersjitegoprzypisania
stwierdził,że„odkrólajegomościwyprosićsiętrudno”(zob.KNS1609,k.Pppp
2r).Opragnie-
niuopuszczeniadworuinformowałgenerałarównieżwliściez8sierpnia1595roku(nr123).
3ListdogenerałazakonuClaudiaAquavivyz26listopada1594roku(nr256).
