Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Wybranepodstawowezagadnieniaekonomiczne
netyczne,jakrównieżpotrzebywyższegorzędumogąbyćnieuchwycone29.
Piramidatajestkrytykowanazróżnychpunktówwidzenia,najczęściejwspra-
wiewykazanejhierarchiipotrzeb.Niemniejmożebyćonapunktemwyjściado
analizypotrzeb,atymsamymiszacowaniapopytu.
104020Podstawoweprawoekonomiczne
Wekonomiiwystępująprawa,któremogąmiećstosunkowokrótkiżywot.Waż-
niejszesąwięcte,któresąUwieczne”.Dojednychznichnależyprawopodaży
ipopytu,któremożesłusznieuchodzićzapodstawowe.Prawotoopierasięna
trzechfundamentalnychpojęciach:podaży,popycieicenierównowagi.Wokół
tegoprawakoncentrująsięobserwacjefunkcjonowaniagospodarkiwyrażone
wróżnychmiarach,któreniezawszewskazująnabezpośredniejegooddziały-
wanienaróżneparametry.Stanowionowytycznąwskalimakro-,jakimikro-
ekonomicznejdoprognozowaniasytuacjinarynkudóbr.
Wielkościpodażyipopytuzmieniająsięwstosunkudozmianywarunków
gospodarowaniawszystkichuczestnikówrynku.
Popytstanowiozaspokojeniupotrzebludzkich,natomiastpodażjestjego
następstwem,będącrezultatemdecyzjiprzedsiębiorcówodostosowaniusiędo
zapotrzebowanianatowary.Wynikiemoddziaływaniatychwielkościjest
kształtowaniesięceny,którateoretyczniezwanajestcenąrównowagi.Słowo
Uteoretycznie”jesttutajnamiejscu,gdyżfaktyczniecenyoscylująwokółrówno-
wagi:wujęciumakroekonomicznymmożnaprzyjąćtozałożenie.
Popytoznaczailośćtowarów30niezbędnychdozaspokojeniapotrzebnabyw-
cówwedługustalonejcenywdanymczasieimiejscu.Podażoznaczailośćtowa-
rów,którąmożnaulokowaćnarynkuprzezdostawców.
Międzytymiterminaminastępujespecyficznagra,którejwynikiemjest
cena.Jeżeli,przydanychwarunkach,popytjestwiększyodpodaży,towchodzi
wgręrównoważącymechanizmkonkurencjiirośniecenatowaru.Jeżelizaś
podażjestwiększa,tonastępujezniżkaceny.Konkurencjajestwarunkiemsine
quanon,gdyżbezniejniemożnabyłobyustalićpewnejrównowagi.Widaćto
byłowyraźniewwarunkachgospodarczychsystemunakazowo-rozdzielczego
PRL,aczkolwiekwystępowaławówczaskonkurencjanarynkuwarzywno-owo-
cowym,wktórejcenybyłyskutkiemgrypodażowo-popytowej31.
29Niemożnawyjaśnićcharakterówludzkichizjawiskspołecznychcałkowicie.Występujeczę-
stotzw.efektodrzucenia,którywynikazniezaplanowanychskutkówdziałań.Nawetkierującsię
racjonalnymcelemzachowań,ichskutekmożebyćnegatywny,ajednocześniemożnauzyskać
efekty,dojakichsięniedążyło(por.R.Boudon,Efektodwrócenia,OficynaNaukowa,2008).Wy-
nikaztego,żeprawaekonomicznemogąbyćskutkiemniezamierzonychdziałańwzględnieteż
celowedziałaniamogąnieprowadzićdozamierzonychefektów.
30Towarywystępująwekonomiiogólnejjakotowarysensulargo,cooznaczawszystkoto,co
możnasprzedać(wyroby,usługi,towaryhandlowe,robotybudowlane).NatomiastsłowoUilość”
użytotuwznaczeniuwymiernym(liczby),jakiniewymiernym.
31Długowsocjalistycznymustrojuzastanawianosię,jakstworzyćnajlepszeregułydlagospo-
darki.Byłotoniemożliwebezkonkurencji,cobyłojednakchybabardziejelementemcenzuryniż
brakiemodpowiedzidlatejsprawy.
Prolegomenadoekonomii
©WydawnictwoKeyTextsp.zo.o.
www.keytext.com.pl
