Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mojaczyniłamnieniemalrównieżarliwymjakon,spytałemgo,czy
nierozstrzygnąformalnie,że„łaskadanajestwszystkimludziom”,
iżbyjużniewytaczanotejwątpliwości.Aleodparłtoszorstko,
ipowiedział,żeniewtymrzecz;żesąludziezjegoobozu
utrzymujący,żełaskaniejestdanawszystkim;egzaminatorzy
oświadczylinawetwSorbonie,żetomniemaniejest
„problematyczne”,ionsampodzielatenpogląd;apotwierdził
mitozapomocąustępu,sławnego,jaktwierdzi,wśw.Augustynie:
„Wiemy,iżłaskaniejestdanawszystkimludziom”.
Przeprosiłemgo,iżniedobrzeodgadłemjegopoglądyiprosiłem
oobjaśnienie,czyniepotępiabodajtegodrugiegomniemania
jansenistów,którenarobiłotylehałasu,mianowicieiż„łaskajest
skutecznasamaprzezsię,iżeskłanianieodparcienasząwolę
doczynieniadobrego”.Aleiturównieżmisięniepowiodło.
—Bałamucisz—odparł—toniejestzgołaherezja:
toprawomyślnemniemanie;wszyscyTomiściwyznająje,ijasam
jepodtrzymywałemwmojejSorbonice.
Nieśmiałemjużprzedkładaćswoichwątpliwości,acorazmniej
rozumiałemwczymleżytrudność;zaczem,dlaoświeceniasię,
poprosiłem,abymipowiedział,naczympolegaherezjatwierdzeń
Arnaulda.
—Natym—odparł—iżnieuznajeabysprawiedliwizdolnibyli
pełnićprzykazaniaBoga,takjakmytorozumiemy.
Odszedłempotympouczeniu;i,bardzodumnyżedotarłemdojądra
sprawy,udałemsiędop.N…,którymasięcorazlepiej.Czułsię
natyledobrze,abymniezaprowadzićdoswegoszwagra,jansenisty
czystejwody,amimotobardzozacnegoczłowieka.Abysobie
zapewnićlepszeprzyjęcie,udałemgorliwegostronnikairzekłem:
—Czypodobna,abySorbonawprowadziłaKościółwtenbłąd,
iż„wszyscysprawiedliwizawszezdolnisąpełnićprzykazania”?
—Comówisz?—rzekłówdoktor.—Nazywaszbłędempoglądtak
katolicki,któryzwalczająjedynieLutrzyiKalwini?
—Jakto?—rzekłem.—Czytoniejestwaszemniemanie?
—Nie—odparł.—Wyklinamyjejakoheretyckieibezbożne.
Zdziwionyjegomową,spostrzegłemrychło,żezbytgorliwie
chciałembyćjansenistą,jakwprzódybyłemnadtomolinistą.Ale,nie
zadowalającsiętąodpowiedzią,prosiłemabymirzekłpoufnie,czy
uważa,„żesprawiedliwimajązawszeprawdziwąmożnośćpełnienia
przykazań”.Natorozpaliłsięmocnoświętymzapałemirzekł,
żenigdyniebędzieukrywałswoichmniemańwjakimbądź
