Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tragediażydowska
295
my.Naodkryciekopalnizłotateżliczyćnienależy.Pro-
szęzwrócićuwagę,doczegodoprowadzażerowaniena
antysemityzmiewdziedziniegospodarczej.Niktnieza-
bronipolskiemukupcowikonkurowaćzŻydemtaniością
przedmiotusprzedaży,jegogatunkiemiwyborem.Nie-
stety,wpraktycewyglądatasprawazupełnieinaczej.
WwieluwypadkachkupiecPolakmatowardroższy,wy-
bórskromniejszy,obsługęobojętnąiopryskliwą,alena
drzwiachwisitabliczka:„Firmachrześcijańska”–iwła-
ścicieljestprzeświadczony,żetenargumentpowinien
klientowiwystarczyć.Otoinflacjafrazesuantysemic-
kiegoipatriotycznegownajgorszymwydaniu.Niełatwo
rozgraniczyć,gdzielamentopolskośćhandluiprzemy-
słuwypływaztroskiobywatelskiejoprzyszłośćnaro-
du,agdziemaskujewłasnąnieudolność,niedbalstwo
ilenistwo.Wieleplacówekodlatznajdujesięwrękach
żydowskichikonkurencjajestsprawąmocnoskompliko-
wanąitrudną.AprzecieżGdynia!–gdzieprzeddziesię-
ciu,pięciu,trzemalatybyłapolskainicjatywaprywatna,
kalkulacjakupieckaipionierskaodwaga?Czyżbyzabra-
kłoPolakówkapitalistów,żecałyniemalhurt,wszystkie
frachtydostałysiędorąkżydowskich?Polskiosławiony
indywidualizmwyczerpujesięnajczęściejnasprawkach
niegodnychwyliczenia–tu,gdziemiałbydozdziała-
niacośistotnieważnegoiobowiązującego,jestdziwnie
niezauważalny.Trudno,niemacoukrywać–wypadki
historyczneprzerosłyowielemożliwościpokolenia,któ-
reoglądałoodzyskanieniepodległości.Niemawspołe-
czeństwiedynamiki,ekspansji,młodzieńczejenergii,nie
mazdobywców,poszukiwaczy,pionierów,ryzykantów
–przeciętnyPolakzroku1937jesturzędnikiemXka-
tegorii,nałokciachmanarękawki,wsercustrachprzed
władząimarzenieotrzynastejpensji.
Rzeczywistośćjesttwardaibezlitosna.Mówiona,że
państwopolskienależywEuropiedonajuboższych,że
uginasiępodciężaremfatalnejwręczstrukturyspołecz-
nej,żejestpodkażdymniemalwzględemdystansowane
przezsąsiadów.Przemysłnierozwinięty,whandlutłok,
elektryfikacjaminimalna,motoryzacjanapapierze,za-
miastszosbajora,rzekizamulone,rzadkasiećkolejowa
