Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
296
JózefŁobodowski
ikońskiedyliżansenadrogach,brakszkółiwkonse-
kwencjianalfabetyzm,ogłupiającaczytnikówprasa,
pseudoreligijnośćodkruchty,niemającanicwspólnego
zpraktycznąrealizacjązasadchrystianizmu,wreszcie
nacjonalizm,przeważnieodgrywającyroląakumulatora
egoizmówrasowychinarodowych.
Tosąnaszepolskieszklanedomy.Wtychwarunkach
spraważydowska,rozdmuchanadoabsurdu,wszystko
rozgrzeszaiusprawiedliwia.Niemamywolisiłyijejsa-
mopoczucia,abeztegodecyzjeludzkieniemogąbyćani
stałe,animądre.Jesteśmytylkoilością,niejakością.
Rządząnaminierazsprzeczne,zawszenieskoordyno-
waneemocje,aemocjenawetnajszlachetniejszegotypu
poddająsięzbytczęstoelementombezwładu.Antysemi-
tyzmwdzisiejszejformietolinianajmniejszegooporu
iwartośćnawskrośmechaniczna.Wartościtegorodza-
juzrozsypującejsiębryłypiachuosobowościnarodowej
niewytworzą.Powodzenieantysemityzmu,podniesienie
godoranginaczelnejwnarodzieidei–jakżebyłomoż-
liwe?PowiadamądryChesterton,żeniemawiększych
fanatykówodludzibezideowych.„Nagleotrzymanaidea
uderzaimdogłówjakwinodogłowyabstynenta”...Oto
wytłumaczenie.Tylkonajałowymtlebezideowości,bra-
kuprzemyślanejiafirmowanejideiuniwersalnejmogła
powstaćirozwinąćsięoszałamiającakarieraantysemi-
tyzmu.
Owzajemnezrozumienie
Kwestiażydowskawymagawieledobrejwolizoby-
dwustron.Polacypowinniwziąćpoduwagętragiczne
losyŻydówwdiasporze,którejeśliniewszystkouspra-
wiedliwiają,towkażdymraziewieletłumaczą–izechcą
niezapominać,żesamiwdośćdużejmierzeprzyczyni-
lisiędopowstaniaobecnegoobliczażydostwa.Krótko
mówiąc–mamytakiegoŻyda,jakiegośmysobiesami
wychowali.ZdrugiejstronyŻydzimusząuznaćszereg
argumentówipostulatówpolskich.Wrogośćpadładziś
międzynarody,aleniejesttosytuacjabezwyjścia.Jak
pisałHercendoMicheleta:„Przebaczeniewrogomto
