Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Przedawnienieroszczeńwinstytucji...
mentówprawadoodszkodowaniazawywłaszczeniezapomocąkon-
strukcjicywilistycznych,dokonanaprzezprzedstawicieliówczesnej
doktryny,wskazuje,żepostrzeganotoprawojakoniezdeterminowane
publicznoprawnymcharakteremwywłaszczenia,jakoinstytucję,której
istotęmożnabyłowyjaśniaćwyłączniekonstrukcjamiprawacywilne-
go51.
Zawartywrozporządzeniuprocesustalaniawysokościodszkodo-
waniabyłprocesemrealizacjiprawiobowiązkówzodrębnegoodwy-
właszczeniastosunkuprawnego.Wskazujenatoznaczneusamodziel-
nienieetapuorzekaniaoodszkodowaniuzistotnąroląsądupowszech-
nego.Jegoorzeczenie,kończąceadministracyjnosądowąprocedurę
ustalaniawysokościodszkodowania,przesądzałooprawiedoodszko-
dowaniaijegorozmiarze.Administracyjneorzeczenieustalającemiało
zaledwieprowizoryczny,tymczasowycharakter.Wywłaszczonynieza-
dowolonyzprzyznanejprzezorganadministracjikwotymógłwtermi-
nietrzechmiesięcyzłożyćdosądupowszechnegowniosekoustalenie
wynagrodzeniaifaktzłożeniatakiegownioskuwterminiepozbawiał
orzeczenieadministracyjnemocyprawnej.Roląsądubyłonatomiast
nietylkoorzeczenieowysokościodszkodowania,aletakżeozasadności
jegoprzyznaniaorazmógłon-niezależnieodstanowiskaorganu-
samodzielnierozstrzygaćwszelkiekwestieprawneifaktycznezwiązane
zodszkodowaniem,jakrównieżzadecydować,któreprzepisymają
wsprawiezastosowanie52.Orzeczeniesąduzapadałowtrybieniespor-
nym.Jeśliniedoszłododobrowolnejwypłatykwotywynagrodzenia
ustalonejprzezsąd-należałowytoczyćpowództwoojegozasądzenie
idopierotakuzyskaneorzeczenie,jużwtrybieprocesucywilnego,
stanowiłotytułegzekucyjny53.
Prawodoprzeniesieniasporunadrogęsądowąprzewidziano
wrozporządzeniurównieżwinnychniżodebranieprawawłasności
przypadkachwywłaszczenia:przywywłaszczeniumateriałów(art.49
§2)iprzyzajęciuczasowymwywołanymsiłąwyższąlubnagłąpotrzebą
(art.53§2).
Szerokoukształtowanakompetencjasądówpowszechnychdo
orzekaniaoodszkodowaniuzawywłaszczeniebyławdoktrynietłuma-
51Zob.F.Zadrowski,Prawo...,s.35;M.Zimmermann,Wywłaszczenie...,s.279.
52Zob.orzeczenieSNzdnia18stycznia1938r.,IIC2825/37,OSN(C)1939,nr3,
poz.113.
53F.Zadrowski,Prawo...,s.49.
34
