Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Zmianyinstytucjonalne1989i2004roku
39
Sowieckim,atenkrajzapadłsiędopierow1991roku.Twierdzono,żetera-
piaszokowabędzieszybkimskokiemdoEuropy44.
Transformacjapolityczna,ekonomicznaispołeczna,jakazaszła
wPolscepo1988roku,miałacharaktertzw.terapiiszokowej.Jednym
zgłównychargumentówuzasadniającychwybórszokowegosposobu
zmianyinstytucjonalnej,byłoprzekonanieotym,żeterapiaszokowa,
zwanastrategiąradykalnegocięcia,byławówczasjedynymdostępnym
spójnymplanem45.Kolejnelatadowiodły,żetakniebyło.Wchodzący
wżycie1stycznia1990rokutzw.planBalcerowiczazwierałkluczowe
pojęcia,któreilustrowaćmiałyceledoosiągnięcia.Byłytozaledwietrzy
słowa:wydajność,konkurencjaiprywatyzacja46.Aspektyspołeczne,
natymetapieplanurealizowaćmiałJacekKuroń,któryodpowiadałza
politykęspołeczną.TadeuszKowaliknapisał,żeJacekKurońnPozostał
wpamięciwieluosóbjakoprowadzącywtorkowegawędytelewizyjne,
któreniejakorozszerzaływąskizakresdyskursupublicznegoekonomicz-
nejekipyrządzącej.Wszystkotosprawiło,żeKurońzaakceptowałokre-
ślenieswojejrolijakoanestezjologa,choćznieczulałnieprzedoperacją,
leczwjejtrakcielubponiej”47.PlanBalcerowiczabyłnakierowanyna
osiągnięcieszybkichefektówwprzestrzenigospodarczej,atasferadzia-
łalnościczłowieka,conależnymocnopodkreślić,wymagałanatychmia-
stowejreanimacji.Przebudowastrukturywłasnościpoprzezrozszerze-
niesektoraprywatnegowgospodarce,byłaistotątejzmianysystemo-
wej.Przedsiębiorstwapaństwowepostrzegano,napodstawiezebranych
wynikówichpracy,jakoinstytucjeniezdolnedopodniesieniawkrótkim
odstępieczasuefektywnościpracy,innowacyjnościikonkurencyjności.
SystemgospodarkisocjalistycznejwdrukowałwDNAprzedsiębiorstw
państwowych,zuwaginato,żeniemogłyonezbankrutować,natural-
niewykształcone,oderwanieodpotrzebklienta/konsumenta.Służba
ideiplanuirealizacjajegowskaźników,stałysiępriorytetemdlatych
organizacjigospodarczych.Sednoprywatyzacjiprzedsiębiorstwpań-
stwowychzapoczątkowanejwówczaswPolsceoddająsłowaekonomisty
DomingoCavallo,autorareformprywatyzacyjnychprzeprowadzonych
44T.Kowalik,Systemygospodarcze.Efektyidefektyreformizmianustrojowych,Fundacja
Innowacja,Warszawa2005,s.356.
45J.Platje,Bodźceikosztytransakcyjneazmianyinstytucjonalneorazstanpolskiejgospodarki
wlatach1970-2000,UniwersytetOpolski,Opole2007,s.123.
46Tamże,s.124.
47T.Kowalik,Wprowadzenie,w:Transformacjapolskadokumentyianalizy1990wybórStani-
sławGomułkaiTadeuszKowalik,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2011.
