Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Przedsiębiorcaiprzedsiębiorczość
tylkowmałymidużymprzedsiębiorstwie,aletakżewszkole,urzędzie,organizacji
społecznejczywreszciewewłasnymgospodarstwiedomowym.Wszędzietuwystę-
pująludzieprzedsiębiorczy(choćwróżnymstopniu)inieprzedsiębiorczy37.
Przedsiębiorczośćmożebyćstopniowanaodniskiejdobardzowysokiej,okreś-
lanejnierazjakoekspansywność.Należyprzezniąrozumiećstawianiesobieambit-
nychzadań,którychrealizacjaprowadziwkrótkimczasiedoszybkiegorozwoju
iznacznejpoprawysytuacjiekonomicznejprzedsiębiorstwa.Ekspansywnośćtosilne
dążeniedodorównanianajlepszymfirmomwświecie,anawetwysunięciasięprzed
nie,jestwięcjakbyprzedsiębiorczościąndokwadratu”,choćwiążącąsięzazwyczaj
zpodwyższonymryzykiem.
InteresującewyjaśnienieprzedsiębiorczościiekspansywnościdajeJ.Rey-
kowski,charakteryzującdwatypyinstytucjiżyciaspołecznego:instytucjeopartena
zasadachbiurokratycznych(bezpejoratywnejkonotacjitegosłowa)inazasadach
przedsiębiorczości.Uważaon,żeninstytucjezbudowanenazasadachprzedsiębior-
czościmajązupełnieinnącharakterystykę:ichcelemjestprzekształcaćrzeczywis-
tość,wytwarzaćcośnowego,otwieraćnowemożliwości,«przekraczać»istniejący
stanrzeczy...Możnapowiedzieć,żeinstytucjetypubiurokratycznegonastawionesą
nadziałaniaochronne,ainstytucje«przedsiębiorcze»nadziałania«transgresyjne»
—zawierającepierwiastkiekspansji,innowacji,twórczości.Oileinstytucjebiuro-
kratycznenastawionesąna«konserwowanie»istniejącegostanurzeczy,otyleinsty-
tucjeopierającesięnaprzedsiębiorczościnastawionesąnato,byjeprzekształcać.
Każdaztychinstytucjiwymagainnegotypuludziikształtujeinnąmentalność.Te
pierwszewymagająprzedewszystkimrespektuwobeczasad,przepisówipoleceń.
Tedrugiepotrzebująnatomiastludzinastawionychnakwestionowaniezastanego
stanurzeczy,szukanieśrodków,by«zawszelkącenę»realizowaćceleekspan-
sywne”38.Naprzykładpracownikkomórkidosprawpromocjiireklamywfirmie
musimiećmentalnośćprzedsiębiorczą,apracowniksąduhipotecznego—mental-
nośćbiurokratyczno-urzędniczą.
Dopowyższejcharakterystykimożnajeszczedodać,że:n...przedsiębiorca
zawszeposzukujezmiany,reagujenaniąiwykorzystujejąjakookazję”39.Spośród
wszystkichokazji,jakiepojawiająsięprzedprzedsiębiorstwami,możnawyróżnić
okazjeprzełomowe.Zdarzająsięonerzadko,aleskorzystanieznichmożeznacząco
poprawićsytuacjęprzedsiębiorstwa40.
37WzwiązkuzpowyższymT.Kraśnickaodróżniaprzedsiębiorczośćekonomicznąipozaekono-
miczną.Tapierwszaodnosisiędoorganizacjigospodarczych,apozaekonomiczna—dosektorówpu-
blicznychiorganizacjinonprofit.Jednakterminynprzedsiębiorczośćekonomiczna”inprzedsiębiorczość
pozaekonomiczna”niesątrafne.Przedsiębiorczośćinstytucjiniegospodarczychizwiązanychznimiludzi
możetakżeprzynosićkorzyściekonomicznewpostaciniskiegokształtowaniasięwnichkosztówfunk-
cjonowaniaorazkosztówrozwoju(inwestycji).Zob.T.Kraśnicka,Koncepcja...,jw.,s.158-159.
38J.Reykowski,Przełamaćbariery,nPolityka”1986,nr25.
39P.E.Drucker,Innowacje...,jw.,s.37.
40Przykłademprzełomowychokazjimogąbyćmożliwościtaniegoprzejęciaosłabionychekono-
miczniekonkurencyjnychprzedsiębiorstw(lubichczęści)wokresietransformacjiustrojowejPolskiwla-
tach90.lubwczasiezałamanianaświatowychrynkachfinansowychod2008r.
