Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
MałgorzataRoge-Wiśniewska
piorunów.Światłoemitowaneprzezczynnewulkanypochodzizpromieniowa-
niarozgrzanychmasskalnychorazpłomieniogniawzniecanegowmiejscach
kontaktulawyzsuchąroślinnością.PonadtownocydocieradoZiemiświatło
słoneczneodbiteodKsiężyca,anaterenachpodbiegunowychwystępująkolo-
rowezorzepolarne.
Wśródantropogenicznychźródełświatłaznajdująsięm.in.:pochodnie,ka-
ganki,świece,lampy,latarki,diodyilasery.Elementemświecącymwlampie
możebyćciałostałelubciecz.Wpierwszychlampachpaliwembyłtłuszczzwie-
rzęcyorazolej.PrototyplampynaftowejpowstałwXIXw.,ajegoautorembył
PolakIgnacyŁukasiewicz.Światłomożepochodzićrównieżzespalaniagazu.
Elementemświecącymmożebyćponadtowłóknoztrudnotopliwegomateriału
(żarówkażarowa)otoczonepróżnią(żarówkapróżniowa)lubgazemobojęt-
nym,np.argonem,kryptonem,ksenonemlubjednymzhalogenów,np.jodem.
Wlampachwykorzystujesiętakżeacetylen(karbidówki)lubsiarkę(lampypla-
zmowe).Wlampachwyładowczychźródłemświatłasąwyładowaniaelektrycz-
newparachmetali,takichjaknp.rtęćisód,lubwotoczeniugazów,takichjak
m.in.neonczyksenon.
ZNACZENIEŚWIATŁAWPRZYRODZIEIŻYCIUCZŁOWIEKA
Światłosłonecznejestjednymzpodstawowychczynnikówwarunkujących
życienaZiemi.Producenci,głównieroślinywekosystemachlądowych,aglony
isinicewmorskich,zjegoużyciemwprocesiefotosyntezywytwarzająbiomasę,
będącąpodstawąłańcuchówpokarmowych,oraztlen,warunkującyżycieorga-
nizmówtlenowych.Światłoumożliwiawidzenieobiektów,wtymichkolorów,
ułatwiazatempoznawanieświata,określanieodległościiporuszaniesięwprze-
strzeni.Jestponadtojednymzfizykochemicznychczynnikówwarunkujących
zdrowie.Podwpływemświatłaorganizmludzkiprodukujem.in.witaminęD.
Niedostateksłońcajestnajważniejsząprzyczynąniedoborówowejwitaminy
iwieluchorób.Długośćczasuniezbędnegodowytworzeniawystarczającejilości
witaminyDzależyodporyroku.Sporailośćchmur,dużezapyleniepowietrza,
szybyokiennelubkremyprzeciwsłonecznezczynnikiemochronnym(SPF)po-
wyżej8znacznieograniczająprzenikaniepromieniowanianadfioletowego,nie-
zbędnegodoprodukcjitejwitaminy.Bardzociemnakarnacjaskórytakżeutrud-
niawytwarzanie„witaminysłońca”.Witaminatajestniezbędnadozachowania
mocnychkościizębów,ponieważułatwiaprzyswajaniewapnia.Jejznaczny
niedobórmożeprowadzićdohipokalcemii,powodowaćkrzywicęudziecilub
osteomalację,tj.rozmiękaniekości,udorosłych(Witaminyimikroelementy…
1997).WystarczającąilośćwitaminyDzapewniazrównoważonadieta,uwzględ-
niającaspożywanietłustychryb,takichjaknp.makrela,śledź,sardynka,łosoś
