Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
JADWIGAKITA-HuBER
cjomasymilatorskim,jakisyjonistycznym,ipodobniejakHermannCohen
opowiadałsięzateoriądwóchkultur.JakpiszeReichert,ncelem[działal-
nościRosenzweiga-J.K.-H.]byłaniemieckośćiżydowskośćzpisanym
zwielkiejlitery«I».Zasadaowego«I»będzierządziłapóźniejnowym
przekłademBiblii”(Reichert1993:11).PrzekładBuberaiRosenzweiga
miałbyćzatemnowążydowskąBiblią,którazrywaztradycjąluterańską
itworzynowątradycję,cooznaczałocałkowitąprzebudowę,nkonstrukcję
nowejpamięci”(Reichert1993:15).
Wtymmiejscuwartozauważyć,żedrogiBuberaiRosenzweigado
Bibliiorazsposób,wjakiodkrylipotrzebęnowegoprzekładu,różniłysię
jużzewzględunapochodzenietłumaczy.BuberwychowałsięweLwo-
wieiwyrastałzżydostwawschodnioeuropejskiego(notabeneuczęszczał
dopolskiegogimnazjum),RosenzweigpochodziłnatomiastzKassel(ze
środkowychNiemiec)ibyłprzedstawicielemżydostwazachodnioeuropej-
skiego(Buber1992:447).DrogaRosenzweigawiodłaprzezGwiazdęZba-
wienia,akonfrontacjazhebrajskimoryginałem(wcześniejznanybyłmu
tylkoniemieckiprzekładLutra)nastąpiładopierowlatachfrankfurckich,
czyliokołoroku1920,gdyprzymierzałsiędozałożeniainstytucjipedago-
gicznejDasFreieJüdischeLehrhaus(Buber1992:449).Bubernatomiast
jużjakodzieckoczytałBiblięworyginale,aprzekłady,którepoznawał
później,albonapawałygoprzerażeniem,albo-jaksamwyznał-spra-
wiałymuliterackąprzyjemność.Ponieważwporównaniuzprzekładami
teksthebrajskiwydawałmusięsuchyiobcy,Buberdoszedłdowniosku,
żeBibliaLutrajestpiękna,alenieprawdziwa:
LuterprzetłumaczyłhebrajskąBiblięnaniemczyznęNowegoTestamentu,na
językstworzonyprzezchrześcijańskąteologię;żadentłumacz,nawetżydow-
ski,niezdołałsięjużodtegouwolnić.(...)Istniałatylkojednadrogapośrednia
dozademonstrowanianaszejprawdy:poprzezwiernyprzekładPisma.Musie-
liśmywywołaćzgorszenieprawdy13.
13Ostaniezdanietegocytatubrzmiworyginalenastępująco:WirmuńtendasÄrgernis
derWahrheiterregen(Buber1992:451).CytowanytutajesejzostałnapisanyprzezBubera
jeszczew1938,leczukazałsiędrukiemdopierowroku1992.Dowiadujemysięzniego,że
BubernosiłsięzzamiaremprzekładuBibliijeszczeprzedIwojnąświatową,chcącstworzyć
dziełoumożliwiającegłębszewniknięciewtekstoryginałuijegogłębsząanalizę.Zamiarten
mógłsięziścić,gdywroku1925młodywydawcaLambertSchneiderpoprosiłgooprzekład
StaregoTestamentu.OdzgodyBuberauzależniłotwarcieswejdziałalnościwydawniczej.
Buberzgodziłsięwprawdzie,aletylkopodwarunkiemżebędziemógłwspółpracować
zRosenzweigiem,któregowarsztatipoglądynaprzekładpoznałjużwcześniej;por.także
Bauer1992:327.
