Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
ZakharIshov
[ł]jeslismysłsczitat’sodierżanijem,wsioostalnoje,cztojest’wsłowie,pri-
choditsiasczitat’prostymmiechaniczeskimpriwieskom,tolkozatrudniajusz-
czimbystrujupieriedaczumysli.Miedlennorożdałos’nsłowokaktakowoje”.
Postiepienno,odinzadrugim,wsieelemientysłowawtiagiwalis’wponiatije
formy,tolkosoznatielnyjsmysł,Logos,dosichporoszybocznoiproizwolno
poczitajetsiasodierżanijem.OtetogopoczotaLogostolkoproigrywajet.Lo-
gostriebujettolkorawnoprawijasdrugimielemientamisłowa(Mandielsztam
2000:130-131).
[ł]jeślisensuważaćzatreść,tocałąistniejącąwsłowieresztęnależyuważać
zaprostąmechanicznąnadwagę,utrudniającąjedynieszybkiprzekazmyśli.
nSłowojakotakie”rodziłosiępowoli.Stopniowowszystkieelementysłowa
dawałysięwchłonąćpojęciuformy,ajedynieświadomysens,Logos,dotej
porydowolnieipomyłkowouważanyjestzatreść.TenzbędnyzaszczytLogo-
sowijedynieszkodzi:Logoswymagatylkorównorzędnościzinnymielemen-
tamisłowa.(Mandelsztam1991:78)
WswojejrecenzjiangielskichtłumaczeńMandelsztamazatytułowa-
nejBeyondConsolation(1974)Brodskiwłaściwiecytowałbezpośrednio
Утроакмеизмаnapotwierdzenieswojejteoriiprzekładu,którątymrazem
sformułowałnawetbardziejautorytatywnieigwałtownieniżwrecenzji
przekładówwierszyAchmatowej:
Przekładjestposzukiwaniemekwiwalentu,nienamiastki.[ł]Mandelsztam
jestpoetąformywnajlepszymznaczeniutegosłowa.Dlaniegowierszrozpo-
czynasiędźwiękiem,ndźwięcznymwymodelowanymkształtemformy”,jak
samgonazywał.Logicznierzeczbiorąc,tłumaczpowinienrozpocząćpracęod
poszukiwaniaprzynajmniejmetrycznegoekwiwalentuoryginalnejformy[ł].
Wierszjestwynikiempewnejkonieczności:jestrównienieunikniony,jakjego
kształt.[ł]Równieżformajestszlachetna[ł]Jestnaczyniem,wktórymod-
lewasięznaczenie;obydwawzajemniesięuświęcają-tozwiązekduszyicia-
ła.Stłucznaczynie,apłynsięrozleje(Brodsky1996:141)5.
Nawiasemmówiąc,Benjaminrównieżużywałmetaforynaczynia,lecz
napoparciecałkieminnejtezy.Wrócędotejkwestiipóźniej,atymczasem
miejmyjąwpamięci.
5PrzekładpolskinapodstawietłumaczeniaesejuBrodskiegoDzieckocywilizacjido-
konanegoprzezKrystynęTarnowskąiAndrzejaKonarka(s.126-128)orazcytatuangiel-
skiego[przyp.tłum.].
