Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Ideabudowynapędówzkołaminieokrągłymisięgalat70.XIXwieku,kiedy
toFranzReuleauxzaprojektowałiwykonałmodeleprzekładni,którychkoła
miałyzarysepitrochoidy,kardioidyitp.[17].Szczególnywzrostzastosowańkół
nieokrągłychnastąpiłwlatach50.ubiegłegowieku.Wówczaspowstałakoncep-
cjawykorzystaniaichdosterowaniaprocesamiorazmaszynamitechnologicz-
nymi.Powszechnieznanezastosowaniakółnieokrągłychwprzemyślewłó-
kienniczymimaszynowym[138,203].
Stosowanieterminu„koło(koła)nieokrągłe”możebudzićzastrzeżenia,dla-
tegowtejpracyprzyjęto,żepojęciemtymbędąokreślanezarównoelementy,
którychzarysobwiedniniejestokręgiem,jakikołaokrągłemocowanemimo-
środowo.Ponadtozałożono,żenazwąobjętebędąwszystkieprofile
ofunkcjonalnychcechachkoła.Pojęcie„kołonieokrągłe”powszechniestoso-
wanejestwliteraturzeanglojęzycznej(noncirculargears)[41,75,142],nie-
mieckiej(unrundenrad)[13,40,82,86,204],rosyjskiej(niekrugłjekolesa)
[141]ipolskiej[100,134-136].Wdalszejczęścipracyprzekładniazpasem
zębatymzkołamionieokrągłymzarysiewieńcabędzienazywanaprzekładnią
nierównobieżnąlubprzekładniącięgnowąozmiennymprzełożeniu.Wliteratu-
rzenaukowejnadalprezentowanepracedotycząceprojektowania,wytwarza-
niaizastosowanianapędówopartychnazębatychkołachnieokrągłych[4-8,25,
34,84,149,197,202,216-218].Wwynikuanalizyzaletprzekładnizębatych
zkołaminieokrągłymiorazklasycznejprzekładnicięgnowejzpasemzębatym
pojawiłsięnurtbadawczymającynacelupołączeniewybranychcechtychna-
pędów.Działanianaukowcówiprojektantówdoprowadziłydopowstaniaprze-
kładnicięgnowychzkołaminieokrągłymi[69,171].Zastosowaniecięgienłań-
cuchowychwprzekładniachzkołaminieokrągłymizostałodobrzeopisane
[174],natomiastzagadnieniezastosowańpasazębategowtychprzekładniach
jestdotejporysłaborozpoznane.Przyczynątegojestodmiennośćcechkinema-
tycznychicechsprzężeniapasazębategozkołempasowymwporównaniu
zprzekładniąłańcuchową.Abyprzekładniapasowazkołaminieokrągłymifunk-
cjonowałapoprawnie,musibyćspełnionychrównocześniekilkawarunków.
Podstawowymwymogiemjestzapewnieniewarunkurównościdługościopasa-
niaprzekładni(dladowolnegokątaobrotukołanapędzającego)idługościpasa
zębatego.Drugimwarunkiempoprawnegodziałaniaprzekładnijestzapewnienie
obiegowościjejruchu.Jestonawymaganabezwzględniepodczasruchuobroto-
wegonapędzanychelementówmaszyniniedotyczynp.ruchuwahadłowego.
Obiegowośćprzekładnizapewniająpasyzębate,którepowinnycharakteryzować
siębardzomałymprzyrostemodkształceńtrwałychpodczaseksploatacji
[15,
178,179].
Jednocześniecięgnaprzekładniwymagająwstępnegonapięciawcelu
zabezpieczeniaprzedpoślizgiemiewentualnymprzeskakiwaniempasanazę-